---

1. Mời nghe đọc
2. Mời Đọc/Lấy về Bản chụp dạng PDF (NXB Đời Mới, 1945)
3. Tham khảo: Các bài viết liên quan

Mời nghe đọc

Mời nghe đọc tại - Internet Archive
Diễn đọc: 1. Kênh Cô Vân

Mời nghe đọc tại YouTube - #nguyenconghoan
1 kênh 1 video

Kênh Cô Vân

---

Mời Đọc/Lấy về Bản chụp dạng PDF

Người An-Nam

Nguyễn Công Hoan
(1903-1977)

Tiểu thuyết (NXB Đời Mới, 1945 - 166 tr.)

BẠN ĐỌC YÊU QUÝ

Xin các bạn chớ đợi cuốn sách này một lịch sử tiểu thuyết hoặc một lịch sử ký sự. Tôi chỉ là một nhà tiểu thuyết, một nhà tiểu thuyết tầm thường, tồi hơn nữa một nhà tiểu thuyết ít đi, ít đọc. Bấy lâu nay sở dĩ được hân hạnh quen biết các bạn là do chỉ đã khai khẩn địa hạt nhà, đào trong trí nhớ lấy những cái mắt thấy tai nghe rồi dùng sức óc chắp nối, thêm bớt cho thành những câu chuyện nhăng nhít.
Nhưng lần này, tôi viết một chuyện thuộc về cuộc nam tiến của dân tộc ta hồi thế kỷ thứ XV.
Việc xẩy ra ở nước Chiêm Thành, khi ấy chưa sát nhập nước ta. Vậy do tác giả ít đọc ít đi, thì sao câu chuyện này có mầu lịch sử được.
Thật vậy, tôi không biết tiếng Chiêm Thành thì những người Hời của tôi chỉ được nói tiếng Nam bằng giọng đặc Việt Nam. Tôi không là người Chiêm Thành sống năm trăm năm về trước thì các chủ động trong truyện này cũng không thể tư tưởng theo lối họ về thời ấy. Và đến cả khung cảnh, ngôn ngữ, cách ăn mặc, cách sinh hoạt, dù ngay của người mình về đời Lê, đã không ở vào thời đó thì tả sao nổi. Vả biết thế nào là đúng.
Vậy tôi dùng tư tưởng của tôi. Tôi dùng tưởng tượng của tôi. Tôi dùng ngôn ngữ của tôi. Tôi trông ở sự rộng lượng của các bạn.
Thật thế, nếu muốn viết cho đúng, tôi phải là người Chiêm Thành, người Chiêm Thành về thế kỷ thứ XV. Mà nghĩ cho kỹ, nếu tôi đã là người Chiêm Thành, mà tôi có sống dai bằng Bành tổ đi nữa, thì viết sao nổi cuốn Người An-Nam (1) bằng việt văn - dùng toàn giọng khuếch khoác - mà hiện các bạn đọc đến giòng này?

Janvier 1945

---------------
(1) Người An-Nam là người Việt Nam dưới triều Lê.

Mời đọc và lấy về bản PDF

---

Tham khảo: Các bài viết liên quan
Trích:

Nguyễn Công Hoan và thể tiểu thuyết

Vương Trí Nhàn

[...]

Để hiểu rõ hơn quan niệm về sự tự do và thói thích đùa bỡn này của Nguyễn Công Hoan, chúng ta còn có thể dừng lại ở một cuốn tiểu thuyết tác giả cho in ở NXB Đời mới vào thời gian ngay sau 2-9-1945 do đó mà ít người biết, là cuốn Người An nam. Tác phẩm xoay quanh câu chuyện một viên tướng Việt Nam thời nhà Lê bị bắt làm tù binh, rồi trở thành rể vua Chàm. Nhưng dòng máu Việt trong người viên tướng này vẫn chảy mạnh, cuối cùng khi quân Việt đánh vào thành, nhân vật này lập công quay về với Tổ quốc bằng cách quay ra giết vợ và làm nội ứng cho quân Việt tràn vào. Sau hành động yêu nước ấy, viên tướng phát điên.

Chúng ta biết rằng đôi lúc trong truyện ngắn, Nguyễn Công Hoan cũng viết về những đề tài mà ông chỉ biết qua tài liệu sách vở. Như năm 1939, ông có một thiên truyện mang tên Thiếu Hoa viết về một nhân vật phụ nữ miền nam Trung quốc. Lần này lại một sự xa lạ nữa, chắc chắn còn xa lạ hơn Thiếu Hoa vì là truyện về thời đã qua. Đối với một nhà văn từng nói chắc như đinh đóng cột rằng “người đọc truyện chỉ thích đọc những truyện gần với họ, gần về không gian về thời gian“ – thì đây quả là một ngoại lệ. Nhưng như lý luận về nhận thức luận đã chỉ rõ, chính các ngoại lệ lại bộc lộ bản chất rõ hơn là các trường hợp thông thường. Trong lời dẫn đặt ở đầu sách Người An Nam, sau dòng chữ Bạn đọc yêu quý, tác giả có hai trang tạm gọi là lời phi lộ trong đó có đoạn ông biện hộ cho cách viết của mình:

“Tôi không biết tiếng Chiêm Thành thì những người Hời của tôi chỉ được nói tiếng Nam bằng giọng đặc Việt Nam. Tôi không là người Chiêm Thành sống năm trăm năm về trước thì các chủ động trong truyện này cũng không thể tư tưởng theo lối họ về thời ấy. Và đến cả khung cảnh, ngôn ngữ, cách ăn mặc, cách sinh hoạt dù ngay của người mình về đời Lê, đã không ở vào thời đó thì tả sao nổi. Vả biết thế nào là đúng”.

(Xem tiếp bên cột 2)

Chúng ta cảm nghe trong câu nói nếu không phải một thoáng “bất khả tri” thì cũng là lời châm chọc đối với cái cốt tử của nghệ thuật tiểu thuyết, đó là tính chân thực. Thế thì biết làm thế nào bây giờ ?! Rất may là rồi người ta cũng được thở phào khi nghe tác giả tâm sự:

“Vậy tôi dùng tư tưởng của tôi. Tôi dùng tưởng tượng của tôi. Tôi dùng ngôn ngữ của tôi. Tôi trông ở sự rộng lượng của các bạn”

Tiếp đó, tác giả nói về mình theo cái lối thật thà đến mức ngạo mạn

“Xin các bạn chớ đợi cuốn sách này một lịch sử tiểu thuyết hoặc một lịch sử ký sự. Tôi chỉ là một nhà tiểu thuyết, một nhà tiểu thuyết tầm thường, tồi hơn nữa một nhà tiểu thuyết ít đi, ít đọc. Bấy lâu nay sở dĩ được hân hạnh quen biết các bạn là do chỉ đã khai khẩn địa hạt nhà, đào trong trí nhớ lấy những cái mắt thấy tai nghe rồi dùng sức óc chắp nối, thêm bớt cho thành những câu chuyện nhăng nhít”

Tuy nhiên đằng sau những lời lẽ xô bồ và có vẻ lỡm đời đó, ngầm chứa một ý tưởng khác: tiểu thuyết đã là chuyện của tôi, tôi (tức Nguyễn Công Hoan) vầy vò nó thế nào nó cũng phải chịu, nói xuôi nói ngược thế nào thì rồi mọi người cũng phải nghe. Cái nháy mắt tinh nghịch đi kèm với một sự hể hả khoái trá không muốn và không thể che giấu.

[...]

[âm nhạc] mời quý thính giả cùng nghe đọc truyện trên kênh của Vân Quý Thánh giả thân mến trong chuyên mục đọc truyện hôm nay mời quý thính giả cùng đón nghe tiểu thuyết Người An Nam của nhà văn Nguyễn Công Hoan tiểu thuyết viết về cuộc Nam tiến của dân tộc ta hồi thế kỷ thứ 15 mời quý thính giả cùng đón nghe [âm nhạc] Chương 1 Vì sắp có cuộc hành hình mấy tội nhân An Nam nên dần Chiêm thành nô nức nhau vui vẻ kéo đến pháp trường Đông lắm như đi xem đám hội xung quanh bãi cỏ rộng dưới ánh mặt trời lé lói già trẻ lớn bé đàn ông đàn bà đứng xít nhau như một hàng rào người họ lấy đầu để ơ hai người bị trói chặt cánh khuỷu bên cái cọc lớn chôn sâu vào đất để nói cười đùa bỡn nhưng lính tráng vác Gươm giáo đi đi lại lại im lặng của họ không làm việc vì họ không để ý đến tiếng xôn xao nhưng mắt họ hoạt động nhiều họ phải luôn luôn dò xét trong đám đông còn lẫn vào đó một người nào dáng điệu Khả Nghi không Nếu có cuộc đánh tháo cho một tội nhân một tội nhân thôi Ăn toàn đội họ phải chịu thay hình phạt ghê gớm chỉ người Đao phủ là được tự do chuyện trò với các bạn bè họ hàng đứng ở gần hắn cởi trần ra đen chùi chũi bắp thịt nở nang tay hắn cầm thanh mã tấu sáng quắc có lẽ cũng vì hắn vui tính hay bông lơn nên hắn đứng chỗ nào người ta cũng xuống miệng lại đợi những câu pha trò của hắn Họ cười ồn ào đỡ nóng ruột chờ đợi do hành hình rồi không hiểu câu chuyện xoay ra thách thức làm sao hắn chạy đến một tội nhân cứ nhìn người này một cách chế nhạo hắn bắt chước dáng ngồi bị trói rồi ngửa mặt lên trời ngoác mồm ra kêu ở tứ phía tiếng cười lại nổi dậy rồi tăng lên Hắn khoa tay múa may hát một bài ca và giơ thẳng cẳng thuốc vào mảng mỡ tội nhân để đánh nhịp theo sau những tiếng ức chuỗi cười tán thưởng lại ồn ào rồi đá chán hắn lấy sống mã tấu đập vào đầu hai tội nhân khi thấy những người này nhăn nhó hắn cũng nhăn nhó co rúm chân tay lại để hứng lấy nhịp cười khen trái lại hai tội nhân không kêu mà cũng không xin họ vẫn cứng cỏi họ thản nhiên trước những sự ngược đãi đau đớn này họ chỉ nhìn nhau để nuốt nỗi căm hờn họ không hề giỏ một tí nước mắt nhu nhược là bởi họ là những tráng sĩ đi đầu quân chống cự cho đất nước ngăn cản kẻ địch xâm chiếm bờ cõi một khi chẳng may không thoát được thân thà họ chịu chết chết để trả nợ non sông Dù trước khi nhắm mắt có bị những sự đau đớn ê chề họ cũng cứ can đảm nghiến răng mà chịu để khỏi tủi tiếng người An Nam để xuống suối vàng đỡ cùng với bậc anh hùng đã đi bước trước nhưng trò chơi ác để mua cười của người Đao phủ cũng không lâu Hắn ngừng lại và đứng đánh sang một bên khi có một bọn lính quân rơm và củi và pháp trường người ta chất hai thứ để đun ấy thành hai đống một đống cao một đống thấp một người châm lửa đốt đống thấp thì mấy người khác nữa khênh chiếc vạc lớn và chiếc trống cái tới họ để vàng lên trên đống củi cao rồi quan chức đến sân ngồi trên hàng ghế dưới bóng râm của một cây to đến lúc công chúa tới thay mặt vua lúc này dở bận thì cuộc hành hình bắt đầu Sau một hồi trống tên Đao phủ quay lại khán đài làm lễ rồi đi một bài Đoàn đao lúc này Nét mặt hắn đổi hẳn ra là dữ tợn mắt hắn trợn tay hắn múa miệng hắn hét chân hắn nhảy khán giả yên lặng nhìn theo từng điệu bộ của hắn Ai nhát vía chồng hắn chẳng phải hết hồn múa song bài võ hắn hung hăng như con hổm hắn chạy tới gần 12 tù nhân nhăn mặt nghiến răng nhìn họ căm hờn như nhìn hai kẻ tử thù hắn liếc hai mặt lưỡi mã tấu vào gan bàn tay và hình như để hạ cơn giận hắn giơ gót chân đạp vào đầu mỗi người một cái bỗng một tiếng trống tùng Đao phủ ngắm hai người như con ác thú chọn Xem mồi nào ngon rồi hắn giơ lưỡi dao sang quát ra một tay bẹo vào má một người gọn thon lon xảo một miếng đánh xẹp hắn tung miếng thịt lên trời rơi vào chỗ trước mặt tụi nhân công chúng có nơi xúc xích cười vì họ thấy một người quái gở có một bên má đỏ lòm một tiếng Tùng nữa lưỡi Gươm xảo nốt bên má kia rồi miếng thịt mông miếng thịt cánh tay miếng thịt đùi thong thả theo nhau rời ra sau mỗi tiếng trống tội nhân bị hành hình không còn giữ lâu được gan góc đầu tiên anh ta ngẩn nhìn Đao phủ làm việc một cách thản nhiên hai mắt trừng trừng chỉ hơi nhăn một tí rồi không chịu được đau bị nhát Gươm cắt thịt anh ta nhăn méo mặt lại rồi Không nỡ nhìn cái đống thịt mình đỏ ngon những máu lầy nhầy chất đống ở trước mặt anh ta nhắm mắt lại rồi chắc không còn hơi sức chịu đau đớn đầu anh ta gục xuống tiếng trống vẫn điểm thong thả tội nhân chẳng mấy chốc không còn hình người nữa đó là một thứ đỏ đậm những máu có chỗ trơ xương trắng da nhưng người chưa chết vẫn còn phải sống để nghe để thấy nhát sau xòe xẹt nó cắt dần từng miếng thịt trong thân thể Bỗng có tên lính đến gần Đao phủ chuyển một lệnh mới khả quan Xem lăng trì đã chán nát muốn cuộc vui đỡ nhạt lệnh trên Bảo Đao phủ hãy ngừng tay để tên tội nhân sợ chết đó phải thi hành sự hành hình người thứ hai Đao phủ cằm mã tấu nhuộm đỏ còn ướt xuống đất Hắn lấy hai bàn tay chùi máu bê bết ở mình rồi vuốt lại mái tóc cho tăng nhuệ khí hẳn đến chỗ đống củi thấp từ nãy vẫn cháy ngùn ngụt xôn xao Một thanh sắt lớn vì nung đã lâu nên đỏ lòe hắn dơ sắt cao lên trời rồi nghe tiếng chiêng hiệu hắn dí vào lưng tội nhân một tiếng sào một vầng khói đen bốc lên một mùi khét là tỏa ra bị thịt cháy tội nhân nhăn mặt dưới mình lên để cựa rồi thanh sắt đỏ dí xèo xào vào tay vào bụng vào đùi vào mông khói đen bốc lên cao tội nhân cựa cậy cuống queo tiếng chiêng vẫn ngân nga thong thả khi thanh sắt kém đỏ đau khổ lại dúi vào đống lửa để nung mặc người bị cháy dở thân thể đen từng bảng đường ngắt ngoài cố quằn quại bên cái cọc vững chãi tiếng trống lại nổi lên Đao phủ cầm mã tấu theo lệnh cũ xa xẻo một miếng thịt của tội nhân thứ nhất nhưng tiếng chiêng bặt hắn bỏ Gươm để rút Thanh sát trong đống lửa ra lúc này sắt đã đỏ trắng hắn dí vào lưng tội nhân thứ hai rồi lại tiếng trống lại tiếng chiêng Đao phủ nhanh thoăn thoắt lúc quả tấu lúc Cẩm thanh sắt lúc dí lúc xẻo đến nỗi đâm ra cuống cuồng công chúng từ nãy đường trố mắt nhìn thảm cảnh này thấy điều bộ đao Phủ đã được cười nói xôn xao Họ cười như cười một vai Hề bông lên có lẽ cũng muốn mọi người lấy sự hành hình kẻ thù địch làm cuộc mua vui trong chốc lát nên chuyên chống cảm thay nhau bắt Đao phủ phải rối rít chân tay cho nên người ta được một trận cười nôn ruột gõ lưng ôm nhau mà cười rồi đến khi tội nhân thứ nhất chỉ còn là một bộ xương nhuộm đỏ và tội nhân thứ hai chỉ còn là cây thịt đen thôi đau khổ mới đốt đống củi thứ hai ngọn lửa ngùn ngụt bốc to dần Đao phủ ném đống thịt cắt Khi nãy vào và cởi trói cho cả hai tội nhân hắn quăng nhẹ nhàng người bị Tùng xẻo và đống cháy trong làn khói xanh của rơm củi có từng Vầng đen của thịt người bị tiêu đồng thời gió đưa đi mùi khét làm cho công chúng phải ghê tởm khạc nhổ nhưng người ta chưa về vội người ta còn đợi trò cuối cùng chắc rằng hay hơn quả nhiên Đao phủ gọi một tên lính đứng gần lại hai người cúi xuống Khê tội nhân thứ hai lúc đó không còn cựa cầy một người cầm đầu một người cầm Chân cùng đưa đi đưa lại để lấy đà bỗng theo tiếng họ to cái thân của tội nhân bay bổng lên rồi đúng vào giữa vạc thì xa người ấy chưa chết trong vạc tự nhiên một vật đang nhảy lên thật mạnh người khốn nạn không chịu nổi nóng cô lấy sức tàn để tránh bỏng nhưng tránh đầu cho thoát anh ta rơi xuống rồi lại nhảy bật lên anh ta nhảy lên Chổm công chúng thích mắt được cười hả Nhưng tội nhân không còn sức Trước hết anh ta nhảy cao rồi thấp dần thấp dần sau hết Anh ta chịu làm đẹp gì trên mặt chiếc vạc bỏng rẫy chân tay cỏ quắp Người ta rủ nhau về ai nấy hớn hở và cũng không còn trò gì để xem thêm Chương 2 mặt trời chiều thu tròn như cái mâm đỏ như miếng tiết như cũng buồn bã mệt nhọc vì bữa chứng kiến cái thảm trạng ở Pháp trường hòn ngọc khổng lồ ấy tuy còn nổi lềnh bềnh trên mặt biển sương Lam Nhưng có lẽ muốn được sớm nghỉ Yên nên cố chỉ một cách uể oải sau dạng núi Sám lô nhô ở phía xa thẳm giò heo may virus thôi như bị ngạt mùi thịt thôi nên giận dữ trút hết lá vàng khô xuống đất đuổi nhau dào dào và công chúa có lẽ cũng đã cảm động về cảnh người ác với người nên ở Pháp trường đứng dậy nàng lên ngựa cùng thị tì xong đi bước 1 dạo chơi ra ngoài Hoàng thành nàng thẩn thơ nhìn đồng ruộng lúa vàng hoa buổi hoàng hôn càng tịch mịch hai con người rời xa dần làng mạc bỗng Công Chúa Nhìn mặt trời nét mặt Ngậm Ngùi có vẻ nghĩ ngợi nàng gọi thị Tỷ đến gần nhanh như cái cát còn bé tay nắm vào lọc Gươm chạy đến để trả lệnh nhưng công chúa mỉm cười lắc đầu con lại đây ta nói chuyện chứ có việc gì đâu rồi nàng hỏi thế nào con xem cuộc hành hình Vừa rồi con thấy sao thị tỷ khép nép lễ phép đáp Dạ thưa công chúa con thấy như thường vì con đã được xem nhiều lần Còn không sợ con không vui con không gây à thị tì lắc đầu bẩm không vì con đã quen mắt Vả lại làm tội những thằng lính An Nam có gì mà sợ mà ghê vậy thế con vui dạ con vui ấy thế mà trái lại ta nào nào cả lòng ta thấy người đời ác nghiệt với nhau quá bởi vậy Tao muốn đi thẩn thơ một lát xa lánh chỗ người ở để gần cảnh vật thiên nhiên của tạo hóa cảnh vật thật êm dịu Nhưng hiện bây giờ tự nhiên có một cái làm cho ta động tâm thành thử Ta tiếc vì đã đi chơi tất cả cứ về cung đóng cửa lại ngồi một mình còn hơn còn Thị Tình ngơ ngác Nhìn công chúa lại trông bốn phía rồi Đã vẩn vơ thưa công chúa Chiều Thu bao giờ cũng gợn sầu mùa thu là mùa thơ công chúa cười không Ta không buồn vậy Thu đối với ta mùa nào cũng là mùa ngày nào cũng là ngày buồn hay vui là do lòng mình mà xa vậy sao công chúa lại cảm cảnh chiều thu mà buồn Xưa nay công chúa ít buồn công chúa là người hoạt động quả quyết và địa vị công chúa tuổi Công Chúa Tài công chúa có gì đáng buồn đâu Thấy công chúa thở dài thì tỉ tiếp người ta buồn thì người ta hát người ta ngâm thơ Mỗi người có một cách giải sâu ta mà giàu thì những tiếng hát những giọng ngâm lại làm ta sầu thêm là bởi vì ta không phải con nhà văn ta chỉ là con nhà võ con nhà võ của nước Chiêm thành dạ bạn thì sao ạ thì ta thấy mặt trời kia đã trói lại bao nhiêu về mùa hè đã rực rỡ bao nhiêu từ sáng đến giờ ấy thế mà đến lúc này cũng phải tắt dần như một người ốm đến ngày tận số nó chìm nó chìm nó phải theo một định mệnh để rồi mai lại trói lại lại rực rỡ công chúa lắc đầu nhìn con ở gái bằng đôi mắt thương hại may là quan lắm con nhỉ Dạ công chúa sẽ rất đúng con vốn ít buồn nhỏ nhỏ vua Đức cả tài cao nhân dân được mùa làm ăn yên ổn nên cha mẹ con được sung túc con ở trong này hầu hạ được công chúa thương yêu con còn buồn phải nỗi gì còn trộm nghĩ như công chúa ở vào địa vị biết bao nhiêu người thèm muốn con không hiểu sao lại có những lúc không vui như lúc này ấy bởi ta ở vào địa vị này nên mới có những lúc không vui này ta thấy cảnh mà động lòng cho đất nước thị tì chố đôi mắt lên công chúa thỏ sai Định Mệnh của mặt trời thì ngày có đêm không để rồi ban ngày lại có nhưng định mệnh của một dân tộc nó như là nước chảy xuôi không bao giờ ngược lại nước đã đi thì đi mãi có ngày nào chở về nói đoạn công chúa Ngậm Ngùi tiếp nước Chiêm thành Ta Xưa kia to rộng là thế mà bị nước An Nam xâm chiếm bằng đủ cách đến nay Giang San thu hẹp Biết đâu một ngày nó không như vầng mặt trời kia ủ rũ không một tia sáng dần dần lặng lẽ chìm xuống đáy phía tây con nhìn dạng núi kia có khác gì cái miệng há ngác ra không Nó rình đớp lấy mặt trời mà mặt trời không thể tránh được nó nuốt chửng thị tì lại nắm tay vào đốc gơm đáp không thể như thế được công chúa nhìn con bé tỏ vẻ thương hại nàng nói làng chưa lần nào ta xem vụ hành hình người An Nam lại thấy ghê rợn như lần này con cùng xem nhiều thì quen mắt như ta nhìn giết con lợn mổ con cá mà giết con lợn mổ con cá nhiều lúc còn không Đang tay chứ giết một người An Nam Tức là làm một bổn phận thiêng liêng cho đất nước thì không gì vui sướng bằng công chúa gật đầu mỗi tiếng trống một miếng thịt bị sẹo mỗi tiếng chiêng một mảnh thịt loang đen tuy ta không nghe thấy tiếng kêu rú nhưng ta tưởng tượng ta vào địa vị tội nhân ta mới sợ làm sao và khi miếng thịt quăng vào đống lửa theo một tiếng xào một làn khói đen khét Lạt giá thằng tội nhân còn sống để trông thấy có lẽ nó phải chửi rủa chúng ta tàn ác phải Kể ra thì tàn ác thực ta xẻo thịt nó lại bắt nó nhìn thấy thịt nó cháy ra than bắt nó Ngửi mùi thịt nó cho nó bị đau đớn cả về vật chất lẫn tinh thần nhưng bên A Nam tàn nhẫn với dân ta chúng nó muốn cho ta tuyệt chủng để chiếm lấy đất đai mở rộng bờ cõi chứ nào ta có thù đi với nó ta làm gì nên tội ta chỉ có tôi yếu hèn hơn nó lại ở bên cạnh nó nhưng đã bao fan ta làm cho nó biết tay và sẽ làm cho nó biết tay Dạ với những đức vua như Thánh thượng với những tướng như hoàng tử và công chúa Thì thiên hạ có hi vọng là nước Chiêm thành trở lại với biên thùy xưa công chúa sung sướng Mỉm cười ta cũng mong như vậy ta ước ao mỗi người chiêm thành ai cũng phải học cho thuộc ngay từ tấm bé cái câu người An Nam là kẻ thù của ta như vậy thì Giang Santa mới có cơ tồn tại sống ươn hèn thà đừng sống Vâng nếu ươn hèn thì người An Nam chúng nó cưỡi đầu cưỡi cổ mình công chúa gật đầu phải còn nói đúng một nước mà để nước khác cưỡi đầu cưỡi cổ thì nhục nhã không nên sống mà dân tộc muốn Hùng Cường trước hết mỗi người phải luyện thân thể cho khỏe mạnh Luyện Chi khí cho can đảm nhất là phải Thành được yêu nước mình rồi công chúa thở dài ta nhận thấy một điều rất đáng buồn không trách người An Nam hơn người mình là phải là những quân Linh An Nam bị ta bắt sống ta tra hỏi dỗ dành thế nào họ cũng không đáp dù cậy răng cũng không nói nữa lời họ nhất quyết chết chết một cách đau đớn chứ không chịu nhận một ân gì của ta hứa hẹn mà phản lại nước họ trái lại khi có một người chiêm thành ta bị bắt thực thì việc Quân bên ta bị lộ liền thị tì cũng buồn sầu người một nước mà đi do thám cho nước địch thì thật không đáng sống quần bám nước ấy không bằng con chó con lợn đáng tội Tùng xẻo cả ba họ hai người yên lặng một lát rồi Công Chúa Nhìn mặt trời sắp ngập Phía Sau Núi nói trình nước ta đương bị nước An Nam Tùng xẻo con ạ bỗng từ phía xa một con ngựa chạy phi lại bụi bốc mủ công chúa cố nhìn hỏi quái không có người cưới về sau người lại chạy nhanh dạ bẩm Có người cưỡi ngựa nằm gục trên lưng ngựa rồi con thị tỷ Rau lên quyết là một người An Nam vội vàng nó nhảy xuống đất buộc cương vào gốc cây nó mừng rỡ như người bắt được cua công chúa lánh sang bên đường phải cẩn thận đúng ngựa của người An Nam đấy thị tỉ cuống quýt Dạ Dạ ngựa chạy lại gần thị tỷ lấy hết gần sức trỏ cho con vật tới nơi nó nhảy đến giữ lấy cương ghì chặt lại trên mình Ngựa Một người thanh niên mặc Nhung phục máu me đã mở vai nằm là gục thì tỷ nói sợ bầm Nó là một tên tướng người An Nam Công chúa lại gần nhìn nó bị thương nặng nên bất tỉnh nhân sự Dạ nói đoạt thì tề rút Gươm ra bẩm công chúa cho phép con làm bổn phận của một người chiêm thành bỗng công chúa Giơ tay ra ngăn Khoan nó là một tên bại trận vì ngựa lầm đường bị lạc vào nước ta ta giết lúc nào cũng được con xin công chúa cho con được cái vinh dự là được Giết nó để nó sống là có hại cho nước nhà công chúa lắc đầu âu yếm nhìn người đầy tớ gái Trung Nghĩa được ta giữ lời hứa ta sẽ cho con giết nó nhưng vì ta vừa ngấy lên về cảnh giết sóc nên thấy máu mà gây ta hãy cho nó sống thêm mấy ngày cũng vô hại Nó hiện ở tay ta kia mà Thị Ti thở dài cắm Gươm vào vỏ một cách thất vọng Chương 3 Hoàng Tùng mở mắt dậy ngơ ngác Nhìn chàng không hiểu tại sao lại nằm trong buồng này chàng chỉ biết là đã thoát chết cái chết tưởng chừng không thể tránh được chàng nhớ lại buổi giao tranh với tướng hỏi chàng đã sơ ý để lưỡi Gươm đụng vào cảnh cây quá thấp mà chẳng không biết nên đã Gươm xuống chậm đến nỗi chẳng không chém nổi quân địch lại còn bị một nhát làm chẳng bất tỉnh tình trạng chống tay cố ngồi dậy để xỏ Xem vết thương ở đâu suốt mình không chỗ nào là không ê ẩm bỗng vài bên trái đau nhói lấy tay phải sờ chẳng thấy vết thương được gì bằng một thứ thuốc lá mùi thơm thơm chẳng hay vì ân nhân đã cứu và đã chữa cho chàng là ai chàng chỉ biết rằng lúc bất tỉnh chẳng gục trên mảnh ngựa rồi nó phi không biết nó đưa chàng đi những đâu thì tự nhiên bây giờ mở massage chẳng thấy được nằm trong buồng này Cửa đóng kín mít làng tai nghe chẳng thấy tứ bề thật yên lặng chẳng không rõ bọn Quân sĩ theo chàng ra trận rồi sau ra làm sao mất tướng họ sẽ lơ láo hàng chục Quân hỏi rồi bị những hình phạt tàn nhẫn này đã cố hy sinh cho đất nước đến giọt máu cuối cùng chàng muốn biết tin tức ngay nhưng hỏi ai được chẳng ngắm muốn bể để xét cứ xem đồ đạc bày biện trong phòng và ở giường trăn gấm để vóc thì chắc chắn ân nhân của rằng không phải người tầm thường mà là một vị quyền quý chàng gượng Lê Gia thành giường định xuống đất đi mở cửa sổ để lấy chút ánh sáng cho vui vẻ trong buồng và để biết hiện nay là vào buổi nào ban ngày từ lúc mây trên mình ngựa đến bây giờ Chàng cũng không hiểu là lâu hay chóng và là mấy ngày rồi bỗng ở ngoài có tiếng hát giọng kéo dài lên không cao xuống không thấp Não nùng thống thiết tự nhiên chàng tái mét mặt lại không dám cử động nữa thì ra là một bài hát Chiêm thành bài hát Chàng đã được nghe quen của đàn hời thống mà người A Nam tàn nhẫn tè ra Chàng hiện ở đất Chiêm thành chàng đã là tù binh của nước Chiêm thành chàng Hoang Mang và lo lắng chẳng thương thân thế chưa để nợ nước mảy may đã vội lãnh cõi đời Thà rằng chàng đã có những Chiến công hiển hách thà rằng chàng đã đổi vết thương vai lấy dăm ba đời sống của tướng Chiêm thì xấu chết chàng cũng không ân bạn đằng này chàng đã mang tiếng là một người An Nam Hơn nữa một tiếng An Nam một ông tướng có những tiền bối như Trưng Trắc như Lý Thường Kiệt Như Trần Hưng Đạo Như Lê Lợi những bậc anh hùng ấy chết đi để Hương hỏa đất nước cho một bọn hèn nhát như chàng Mang tiếng làm quan võ ăn lương vua lọc nước mà báo đáp bằng một sự thua trận nhục Nhàn đến nỗi hiện giờ bị bắt sống trong tay bên địch chàng thấy tủi Thẹn quá chẳng rưng rưng nước mắt chàng lấy dây lưng và nhìn lên xà nhà tìm chỗ thắt cổ để quên sinh nhưng tự nhiên trước mắt chàng như Hiện ra các bậc cái thế đương nghiêm trang Nhìn chàng chàng rú lên một tiếng run tay vuốt dây lưng xuống chàng không dám tự vẫn Chàng còn mặt mũi nào dám thấy các bậc tiền bối Dưới suối vàng tự nhiên phía sau có tiếng cửa kẹt Mở vừa Ngoảnh Lại Chàng đã thấy một bàn tay nhẹ nhàng đặt lên vai bên trái và tiếng hỏi dịu dàng đã tỉnh ngẩng mặt lên chẳng thấy một thiếu nữ Nhìn chàng bằng đôi mắt đen lánh đôi mắt hiền lành đầy vẻ nhân từ thiếu nữ chạc độ ngoài 20 tuổi nước ra ngăm ngăm đen chồng có vẻ khỏe mạnh nhanh nhẹn nàng vẫn chiếc áo trùm rộng màu cánh sen thấy cử chỉ đường bẻ tổng vụt đoán ngay tất Nàng là chủ nhân cắt muồng này và là người đã cứu sống mình nhưng chàng không rõ người thiếu nữ đã cải tử Hoàn sinh cho chàng là ân nhân hay là Cửu nhân vì lẽ gì nàng chưa giết chàng bởi Chàng là người An Nam Nàng là người chiêm thành và Nàng là người như thế nào đã đành nàng không phải hạng tầm thường nàng hẳn là con một vị đại thần chức trọng quyền cao thấy Tùng chậm đáp và cứ nhìn mình bằng đôi mắt ngạc nhiên và ngờ vực thiếu nữ vẫn dịu dàng Tướng Quân đã tỉnh tổng toàn đứng dậy để tỏ là mình có lễ độ thì thiếu nữ ngăn lại và vẫn hỏi bằng câu ban nãy Cảm ơn đã tỉnh Thừa Vâng chàng vẫn nhìn thiếu nữ và hỏi xin quý Nương cho tôi biết tại sao tôi lại ở trong buồng này thiếu nữ mỉm cười và lắc đầu về câu chuyện đó Tướng Quân chưa cần biết vội xin Tướng Quân hãy tĩnh dưỡng cho khỏi vết đau Đừng nghĩ ngợi gì cả Nói đoạn thiếu nữ quay lưng rón rén đi xa khẽ đóng cửa lại như cũ Hoàng Tùng cả ngạc nhiên chàng không nghĩ ngợi được sao chàng đã nhớ xa thiếu nữ vừa rồi là công chúa Chiêm thành chàng đã lọt vào tay nàng dù Nàng là một người con gái nhưng cũng là một người hỏi con người An Nam là kẻ thù Không đội trời chung vậy Tính mệnh chàng không còn lâu bền nữa chốc hoặc mai kia chàng sẽ bị giải ra pháp trường để chịu những hình phạt ghê gớm trước khi nhắm mắt Chương 4 hôm ấy nhân buổi chầu đã vãn công chúa Chiêm Thành mới rón rén đến gần vua và nói với tàu vua cha còn mới bắt được một người tướng An Nam đức vua đương mệt nhọc bỗng long lanh đôi mắt mừng rỡ hỏi có nói gì con bắt được một người tướng An Nam Dạ Vua gật đầu tươi cười hỏi tốt lắm Thế con đã thui nó chưa Công chúa dịu dàng đáp bẩm chưa bùa nhíu đôi mắt quác lên nhìn công chúa Sao lại thế vậy con đã cho Tùng xẻo nó chưa bẩm chưa vua giận đập tay xuống ghế quát ô hay sao lại chưa Thế con làm thế nào bẩm nó bị thương còn đã chữa cho nó khỏi nổi giận đến cực điểm vua phát ra một tiếng cười khanh khách kinh hồn hay thật thế con Giam nó ở đâu Cho Dài nó ra đây Dạ cổng chùa đưa mắt ra lệnh cho con thị tì rồi nói nó đã Trong Tay Ta ta giết lúc nào không được thì con định tàu vua cha hãy thử hậu đãi nó để lấy cảm tình rồi dỗ dành nó bằng công danh Phú Quý để nó phụng sự nước ta vua lắc đầu gắt con nông nổi quá rồi ngài thở dài gọi 5 đồng ngón tay xuống sập xa Ý nóng ruột lắm tất cả mọi người đều yên lặng cái yên lặng mới nghiêm trọng làm sao họ chờ chờ xem hoàng thượng xử với công chúa thế nào và nhất là trò để biết mặt một kẻ hung tàn như con thú dữ ăn thịt người không tanh thì kia Hoàng Tùng đã đến Tùng ngang nhiên qua hàng quân có gươm ráo sáng quắc tiến đến trước vua đôi mắt ngạo mạn Nhìn vị Quốc trường thấy cử chỉ và dáng điệu đầy kiêu căng vua nộ khí dùng thiền quát Quỳ Xuống tổng thản nhiên cười lại ta là tướng An Nam mặc nhưng phục của vua A Nam có đời nào ta chịu quỳ trước mặt ai vua Chiêm nghiến răng Quên đem nó đi tôi cho ta bỗng công chúa Giơ hai tay ra ngăn nói tàu vua cha xin vua cha hãy nguôi giận con Xem diện mạo người này tất là người anh hùng con tưởng nên Đại Hán bằng ân từ khác Hắn phải trả nghĩa ta người ấy sẽ được việc cho ta không phải nhỏ vua cau mặt nhưng mới dịu là nhìn Tùng ta thể lời công chúa tha tội thui cho mày ta để cho mày được sống làm người ta sẽ cho mày hưởng phú quý nhưng mày phải thề trước mặt ta là sống ở nước Chiêm thành nước Chiêm thành là quê mày phải phụng sự nước Chiêm thành mày coi nước Chiêm thành là quê hương thứ hai của mày Tùng ưỡn ngực khoanh hai tay đằng trước sang sảng đáp không đời nào ta cho mã thế ta là người hơn nữa là người An Nam người An Nam phải phụng sự nước An Nam ta không thể nào vì miếng cơm tấm áo của nước Chiêm thành phản lại nước của tổ tiên ta vua lại đùng đùng Nổi Giận thép quân đem nó trong sào nhưng công chúa lại can tàu vua cha lòng khẳng khái ấy thật đáng quý Nếu có một người chiêm thành lọt sang đất An Nam mà Bị vua An Nam dỗ dành như vậy thì ta cũng mong có những lời cứng cỏi ấy nó làm vinh dự cho cả một dân tộc con xin vua cha hãy kiên nhẫn mà dỗ dành chỉ có kiên nhẫn mới thành công con xin vua cha đãi người anh hùng bằng cách anh hùng tất hắn cảm phục ta còn như giết hắn thì lúc nào ta giết không được vua lại cau mặt nhìn con gái con Làm cha khó làm việc Sở dĩ Còn đối đãi với người ấy bằng cách nhân từ không phải là nông nổi như cha tưởng người ấy không thể nhất Đán mà thay lòng đổi dạ được nhất là trong những buổi mới này đầu óc còn hoang mang những nỗi nhớ nhà thương nước còn thương như hun nấu tầm chí vua Hiểu nhìn Hoàng Tùng nhưng thấy Tùng vẫn có vẻ kiêu căng Thì Sự thù ghét lại làm ngài giận lên đến cổ Ngày Phán công chúa đã có công cứu mày lại hai lần can ta tha tội chết Cho mày mày phải ơn công chúa và coi Công chúa như mẹ mày phải tạ ơn công chúa đi Tùng lắc đầu công chúa cứu ta sống ơn ấy ta để trong lòng chết cũng không quên Còn như bắt ta coi như mẹ và tạ thì không khi nào ta chịu nhục trước một người chiêm thành ta là một người An Nam một dân tộc Hùng Cường ta phải xứng đáng với tổ quốc ta bỗng có Tiếng Chân Ngựa chạy trên sân gạch vừa nhắc nhìn ra hoàng tử từ lưng ngựa nhanh nhẹn nhảy xuống đất thoằn thoắt tiến đến gần Vua Tàu vua cha chẳng hay có việc gì mà Long nhan Thất sắc thế kia bùa gật đầu còn về vừa đúng lúc cha nói chuyện cho con nghe em con vừa bắt được một tên tướng An Nam hoàng tử nhìn Hoàng Tùng ngắm từ đầu đến chân vua tiếp em con không Giết nó thấy nó bị thương lại chữa cho nó khỏi trong hoàng tử hằn học Nhìn công chúa nàng bén lẽn cúi đầu vừa nói cha gọi nó ra đây nó đi đứng một cái kiêu ngạo cha bắt nó Quỳ nó không quỳ cha hạ lệnh Đem nó đi thôi thì em con Ngân trà thà chết cho nó lần thứ nhất hứa hẹn cho nó công danh phú quý nhưng phải thay phụng sự nước ta nó không chịu thề lại đã bằng những lời đây ngạo mạn chap Đem nó đi Tùng xẻo thì em con lại ngăn cha tha tội chết cho nó lần thứ hai bắt nó phải tạ ơn em con đã cứu sống cho nó nó không chịu tặng Bây giờ cháu muốn bàn với con nên xử trí ra sao hoàng tử Nhìn công chúa rồi nhìn Tùng cất tiếng Tàu vua cha việc em con làm là một việc rất nhân đạo lòng từ thiện chỉ tìm thấy ở người đàn bà thật là đáng khen chẳng hay Cha đã ban khen em con chưa chưa Anh ấy thấy cách xử án lạ lùng của hoàng tử đều ngạc nhiên nhìn nhau hoàng tử lại nói vậy con hãy xin vua cha ban khen cho em con một lời một vị con vua có một tấm lòng đầy từ thiện ấy là thiên hạ còn được hưởng phúc lành mà em con lại đáng khen hơn nữa là có một tấm lòng nhân đạo xuất chúng thà em con Thi Ân với một người nước Chiêm thành ta thì lòng nhân đạo ấy có lẽ chỉ là tấm lòng nhân đạo thường người nào cũng có thể có nhưng em con hơn người ở chỗ thi Ân cả với một người kiểu địch bị hoạn nạn thì lòng từ thiện của em con lên đến bậc cao quý nhất của loài người nó không có bờ bến nó không có giới hạn của đất nước em con thấy người nào hoạn nạn là cứu giúp ngay chứ không phân biệt chủng tộc chứ không cần biết đó là một người thù tấm lòng ấy thật cao cả mà cử chỉ ấy thật đẹp thật Hùng còn rất phục xin vua cha ban khen cho em con vua mỉm cười nhìn con gái anh còn nói phải ta khen con có lòng nhân đạo hơn người còn thật không hổ là con vua cháu chúa công chúa cúi đầu Tạ Ơn Cha hoàng tử nói anh cũng mừng cho em Anh bảo em có tấm lòng cao cả có cử chỉ đẹp Hùng có lẽ em chưa hiểu để anh xin nói nốt Giá em là người thường dân mà cứu một người tướng An Nam Giá em là công chúa mà Cứu Giúp một người thường An Nam thì tấm lòng và cử chỉ ấy chỉ đáng khen vừa Sở dĩ anh hết lời khen ngợi em là vì anh sẽ đến địa vị người cứu và địa vị người được cứu người được cứu là ai là một người tướng nước An Nam là một người tướng của nước cửu địch với ta người cứu là ai là người con vua Chiêm Thành có trách nhiệm trong sự tồn vong của đất nước hẳn em đã biết rõ hai điều ấy người được em cứu sống có thể trốn về nước nó lại đem quân sang tàn phá nước ta làm cho Giang Sơn ta điên đảo làm cho cha con ta thất cư Lỡ Phận Thế mà em vẫn cứu sống em chỉ biết có tấm lòng thương người hiện tại ở trong lòng em không cần nghĩ đến tương lai phó mặc cho mặt trời thế nước đáng khen là ở chỗ đó anh lấy làm sung sướng được có người em ruột như em và cha cũng đẩy hãnh diện khi nghĩ đến em là một người giàu lòng nhân đạo công chúa chúm chím Miệng cảm ơn anh nhưng hoàng tử nghiêm trang nhìn lại xong anh vui anh mừng vì đứng vào địa vị làm anh ruột của em Anh đã xin cha ban khen cho em và cha đã thể lời anh đó là anh đã làm đầy đủ bổn phận một người anh đối với em gái nhưng anh còn phải xin phép cha cho anh đứng vào địa vị một người dân Chiêm thành vừa nói hoàng tử vừa quay vào Vua Tàu vua cha nay con xin đứng vào địa vị một người dân Chiêm thành mà kết án em con và tội phản quốc công chúa bỗng tái mặt và ai nấy hết sức ngạc nhiên hoàng tử tiếp Thật vậy tội phản quốc ấy xin phép cha cho con bỏ ngoài tình huyết mạch mà kết em con tử hình em con đã không kẻ thù địch tức là để dành một tai họa lớn cho đất nước và dân tộc Chiêm thành biết đâu Không vì thằng Khuyển Lang kia sống mà mấy ngàn mấy vạn quân sĩ ta phải chết xa dĩ em con lại là một vị công chúa con vua có trách nhiệm đến sự mất còn của giang sơn thì tội ấy càng không thể tha thứ vậy Con Xin Cha cho con cứ phép nước mà thi hành luật lệ có nghiêm từ trong nhà thì ra ngoài mới có thể tránh được thiên lệnh công chúa cười anh chưa hiểu ý em hoàng tử không để nàng hết câu quay ra Hoàng Tùng nói còn như mày Mày thật là một thằng hèn Mày chịu ăn cứu sống của một người chiêm thành hèn hơn nữa Ân cứu sống của một người con gái Chiêm thành mày là tướng đứng đầu bao nhiêu quân sĩ ta tưởng mày Thà chịu Chết Vinh Còn Hơn Hoàng Tùng nhoẻn miệng cười Ta là kẻ bại trận và trong tay không có khí giới nên ta không thèm chấp những lời Hỗn xược của mày Phương ngôn có câu nói Chó cậy gần nhà gà gậy gần trường Con Chó cậy gần nhà tha hồ giờ Thái Hùng hăng anh hùng rơm Giả sử giữa chỗ chiến trường mày có dám đối đãi với tao như thế không Mày là đồ hèn nhát hoàng tử không đáp tay nắm đớp Gươm rút ra quăng cho Hoàng Tùng nói vậy ta với mày đấu nhau một giống một mái dứt lời hoàng tử rút Thanh Gươm của công chúa rồi thoăn thoắt nhảy mấy bậc xuống sân Tùng theo sau vẻ mặt vẫn thản nhiên mấy trăm Quân sĩ đều yên lặng hồi hộp nhìn theo hai người dứt những hồi trống chiêng người ta chỉ còn nghe thấy tiếng hai lưỡi xát bay vù vù trên không đập vào nhau kêu sang sảng những Vầng sáng lóe nhoáng vẽ ở trên đầu hai người Đức vua ngủ trên cao chứng kiến cuộc đấu kiếm ngài lo sợ lắm ngài nhận thấy hoàng tử gặp địch thủ không vừa mà Hoàng Tùng cũng gặp đối phương giả dặn hai người đánh nhau mỗi lúc một hăng Tiếng gót này xuống nằm gạch tiếng hét kinh hồn ở trên không công chúa mắt đăm Đăm theo từng bước tiến bước lùi miếng đâm miếng chém nhiều lúc nàng hăng hái muốn nhảy xổ ra cứu anh nhưng sở đến Gươm chỉ còn chơi cái vỏ Bởi vậy không đành tâm để trông thấy lúc kết liễu Nàng quay lưng đi trở vào một lát hai đấu thủ đều có những vết thương nhẹ máu đỏ vẽ trên hai mặt những nét ghê người như đuôi gà chọi càng xây xát càng hăng hơn không bên nào chịu bên nào cả hoàng tử lẫn Tùng cùng giỏ những ngón rất bí hiểm ra để lừa nhau nhưng Cả hai người đều chèn được những miếng quyết liệt bỗng Không hiểu sao cả hai thanh gươm cùng tung cao lên trời rơi xuống sân gạch đánh xoàng thì đôi Cửu địch đánh nhau bằng chân tay không vừa thấy hai bên cùng ghê gớm và không rõ rồi tính mệnh con mình ra sao bèn đâm lo bỗng ngày xốc áo xuống sân Giơ hai tay ra ngăn thôi thôi Hai người định chiến vừa ván ta đã giải quyết được vấn đề này rồi cả hai người theo ta Ngài ung dung lên thềm rồi quay lại hỏi Tùng Tên anh là gì ta chưa biết hoang tung ngài gật gù khen anh thật xứng đáng là một vị tướng của nước An Nam ta đã xem anh đấu Gươm với hoàng tử biết anh là người có tài ta không bắt anh Quỳ ta không bắt anh phụng sự nước Chiêm thành ta không bắt anh coi công chúa như mẹ anh có quyền được ta yêu quý trọng đãi nhưng thả anh về nước thì là một sự tối nguy hiểm cho nước ta mà giết một người có tài thì ta không nỡ Vậy anh phải ở nước Chiêm thành ta coi anh như bậc Thượng khách ta gả công chúa cho anh nhưng ta yêu cầu anh một điều là anh thề sẽ trùng lặp Đừng nghĩ ngợi đến việc nước đừng dính dáng đến việc đời anh nên nghe ta Hoàng Tùng yên lặng không đáp vừa dỗ dành và anh không nhận lời ta không được anh đáng lẽ đã chết nghĩa là không còn là người An Nam sống để phụng sự nước An Nam nữa vậy anh chớ nghĩ rằng anh sống như vậy cũng như chết trở về nước Anh Không Đòi nào có hi vọng ấy ở bên này anh lấy công chúa được ta trọng đãi ta tưởng anh còn muốn gì hơn Hoàng Tùng dịu lời hiện nay vết thương của ta chưa lành hẳn và vừa đấu Gươm tôi đưa mệt vì vậy tinh thần không được sảng khoái quyết định có khi lầm và một việc ở đất Chiêm thành suốt đời lại lấy vợ Chiêm thành và phải đứng trung lập không dính dáng đến việc đòi việc nước đó là những câu chuyện to tát không thể chốc lát Tôi có thể trả lời được Vậy xin đức vua cho tôi nghĩ lâu bùa gật được Anh Quyết định dưỡng rồi trả lời sau miễn là anh trả lời Chương 5 Hoàng Tùng đắn đo và sau hết chẳng bằng lòng chẳng đến ý kiến vua và nói bệ hạ có lòng mến tài không nỡ xử với tôi như những người An Nam khác ơn ấy tôi xin Ghi Lòng Tạc ra nay muốn đáp lại cái ơn ấy tôi xin vui lòng nhận những điều kiện của bè à vua vui vẻ nhắc lại ý mình nghĩa là tướng quân vui lòng kết hôn với công chúa và thề đứng chung lập Tùng mỉm cười để giấu nỗi buồn Vâng vua cười ha hả Thế thì ta nên cảm ơn trời khéo se duyên Ngày Xưa Công Chúa Huyền Trân bên Quý Quốc sang làm dâu đất Chiêm đã đổi được hai châu Âu lý nay con gái ta làm vợ một vị tướng nước An Nam chẳng hay có được lợi gì không Tùng nhanh nhẹn đáp có cuộc phối hợp này cũng lấy lại cho nước Chiêm thành một vị tướng A Nam có lợi hại vua gật đầu hay lắm ta cũng nghĩ thế Tùng yên lặng một lát rồi nói Tôi muốn yêu cầu bệ hạ một điều của đáp xin cứ nói bệ hạ điều yêu cầu của tôi là một vài chi tiết nhỏ nhặt không trái với ý định của bệ hạ và sự quyết định của tôi Tôi vốn là người An Nam xưa nay vẫn theo phong tục lễ nghi của người Trung Hoa nay tôi lấy vợ Chiêm Thành dù lễ cưới làm ở đất Chiêm Dù vợ tôi là con vua Chiêm tôi cũng xin thao tục lệ An Nam vì nước tôi vợ phải theo chồng vua gật đầu cái đó vô hại nhưng tao muốn biết tục lệ cưới xin bên Quý Quốc ra làm sao Dạ tôi xin tâu bầy nước tôi thì cha mẹ Dựng vợ gả chồng cho con rất ít khi đôi trẻ tự ý kết hôn với nhau sự tự do kết hôn ấy bị đòi mỉa mai là trái với luân lý cho nên rủ hai người trai gái có luyến ái nhau cũng phải xin phép cha mẹ và nếu được cha mẹ bằng lòng thì cha mẹ đứng làm chủ hôn nhưng nếu cha mẹ không bằng lòng thì đôi bên phải xa nhau mỗi người lập một gia đình khác 10 đám lấy nhau thì 98 cha mẹ người con trai tìm vợ cho con chỉ độ một đám là cha mẹ người con gái gọi người con trai đến hứa gả người con trai được gọi gả như vậy cho là một vinh dự lớn vì phải là một người xuất chúng mới được yêu quý đến bậc ấy vua cười đại khái như Tướng Quân đây tổng cũng cười cũng không đúng lắm tôi được Bệ Hạ Thương là do một trường hợp đặc biệt thế lễ cưới ra sao trước hết dù đã bằng lòng nhau hoặc biết mặt nhau mặc dầu người con trai phải cùng cha hoặc mẹ hoặc một người trong họ hàng đến nhà người con gái gọi là để xem mặt sau ngày xem mặt và khi đôi bên cha mẹ và đôi trai gái đã bằng lòng nhau thì có một cuộc trao đổi ý kiến để chọn ngày làm lễ ăn hỏi ăn hỏi xong thì cưới cưới thì bên người con trai chọn một ngày tốt cùng họ hàng bạn hữu đến nhà người con gái lễ gia tiên và đón vợ về người vợ đến nhà người chồng phải lấy tơ hồng là một vị thần chứng xám sự phối hợp rồi lễ gia tiên nhà chồng và mừng tuổi cha mẹ nhưng Tướng Quân có một mình ở đây Vâng tôi đã nói cuộc nhân duyên này là do một trường hợp đặc biệt nghĩa là tôi không có ý kiến của bá phụ tôi như vậy tôi không dám vì không có thể theo đúng lễ nghi nước tôi tôi chỉ xin yêu cầu bệ hạ bảo công chúa không cưới thì lại trước bàn thờ vua nước tôi và trước bàn thờ xong thân tôi vì tôi mồ côi cả cha lẫn mẹ vừa đắn đo Tùng nói luôn lời yêu cầu của tôi rất hợp lý làm người thì phải biết đến cha mẹ tổ tiên có tổ tiên mới có cha mẹ có cha mẹ mới có mình vậy thì lễ tổ tiên tức là chỉnh rằng ta là người trong gia đình từ nay và lại khi công chúa là vợ mới một người An Nam thì công chúa là người An Nam Sự lợi vua An Nam có gì lạ quá vua Lắc đầu không phải ý ta nghĩ thế công chúa là người chiêm Thành có quen lầy thế nào đâu Lậy theo lối An Nam hay Lối Trung Thành cũng được miễn là công chúa có lợi và thực bụng Lậy Tôi không muốn phiền phức là bắt vợ lấy chồng nhưng đám cưới nào cũng lại vọng Vua Thế à Không đám cưới nào phải Lậy vọng vua Duy có đám cưới tôi là do tôi là một vị tướng An Nam chẳng may bài trận lại lọt sang đất Chiêm thành đáng lẽ phải chịu một thứ hình phạt đau đớn nhục nhã thì tôi lại được bệ hạ trọng đãi và gả công chúa cho vậy là việc riêng của Tướng quân có can thiệp gì đến vua bên Quý Quốc công chúa lại ra Tiên Tướng Quân là đúng lắm rồi ta tưởng thế là đủ nghĩa là tao muốn nói ngoài Tướng Quân xa con người nước An Nam nào thì dân Chiêm cũng coi là kẻ thù lợi như vậy là một việc mất danh dự bởi hạ nói vậy tôi rất phục nhưng tôi xin bệ hạ nghĩ lại địa vị tôi một chút tôi đã không được chết cho nước tôi đã sống lại sống bên đất Chiêm sống nhờ người chiêm Nếu tôi nghĩ rằng còn sống ngày nào để hưởng sự sung sướng tức là tôi quên mất danh dự tôi là người An Nam thì tôi đã chọn cái chết thanh cao hơn là cuộc phối hợp này bởi vì nghe tin tôi làm rể Chiêm thành Chắc bác tôi đau đớn hở hàng bạn hữu Tôi khinh bỉ và vua nước tôi không tha thứ được Tôi mà biết đâu người chiêm Thành không giải giống tôi là một người vong Quốc nói đoạn Tùng rơm rớm nước mắt vua ái ngài an ủi được ta nghe lời yêu cầu của Tướng quân ta hứa tiếp tướng quân là bậc Thượng khách và tướng quân là mã ai không trọng tướng quân ta sẽ chém đầu tướng quân chướng ngại điều đó Bởi vì người ta rẻ rúng tướng quân là người Phong Quốc thì tất người ta chê cười ta trước là đồ quên nòi hai mắt long lanh Tùng nhìn vô cảm động bùa tiếp ta thực bụng yêu quý Tướng Quân Tướng Quân quả là anh Hùng bây giờ ta nhắc lại điều yêu cầu của ta là ta xin Tướng Quân thề rằng đứng trung lập đừng để tâm đến việc nước việc đòi nữa điều này lựa là bệ hạ tuyệt vời nhắc lại một khi tôi đã ở đất Chiêm thành một khi tôi đã lấy vợ Chiêm Thành ấy là nước A Nam Tôi đã mất một vị tướng nghĩa là tôi sống cũng như chết tôi đã chết ngay trong đời còn sống thì dù có thiết tha đến việc nước cũng chẳng được nào vua mừng rỡ nhưng cũng xin cứ làm một lễ tuyên thệ cho trọng sự thể Vâng cái đó vô hại khoảng từng Ngậm Ngùi thở dài rồi cáo từ Trở Về Chương 6 hôm ấy là ngày cưới Vua mỏ Yến tiệc linh đình mời bá quan văn võ dự ai nấy phục vị thiên tử khéo ngoại giao với nước láng giềng biết đâu không do việc này mà từ nay trăm họ được làm ăn yên ổn vừa xài đặt ở sân bốn bàn thờ do Hoàng Tùng bày biện hai bản lễ vọng gia tiên và hoàng thượng An Nam thì hướng về phương Bắc bản tế tơ hồng quay về phương Nam và bàn thờ trời đất làm lễ tuyên thệ thì đặt chính giữa sân Quay Về Phương Đông phía mặt trời mọc bạn nào cũng bày lễ vật giản dị Chỉ có đôi bạch lạc một đỉnh trầm và một mâm bồng hoa tươi đến giờ làm lễ hoàng tử giản Quân bốn bên sân Gươm Giáo Sáng Ngời các quan Văn Đứng bên phải các quan võ đứng bên trái ai nấy vặn lễ phục cho tôn vải Uy Nghiêm rất những hồi nhạc ầm ĩ mọi người đứng im phăng phắc chiếc rèm gian giữa điện vén lên Hoàng Tùng cùng công chúa đi ngang nhau xuống mới bậc thềm Tùng mặc quốc phục An Nam chàng đội khăn nhiệu Tam sang mặc áo VOC điều và đi giày thêu những thức ấy chẳng mới sắm cách phục sức làm lạ mắt người chiêm thành cách phục sức làm lạ mắt người chiêm thành nên họ đều trố mắt nhìn vẻ phong nhã của chú rể trái với cái vẻ oai hùng mọi ngày Khi chàng mặc Nhung phục của võ tướng sự im lặng càng làm tăng vẻ kính cẩn theo sau cô dâu chú rể là vua hoàng hậu hoàng tử và dăm vị hoàng thân dâu bạc phơ tổng tiền đến bàn thờ tơ hồng chẳng thắp hương cắm vào bát rồi thong thả đứng trước chắp hai tay lẩm nhẩm khấn cô dâu tươi như hoa đứng cạnh Nhưng sau độ một bước chân khấn xong chẳng phải bốn cái và công chúa cũng làm theo tổng nói với vua đó là bản thờ ông tơ hồng Bà Nguyệt Lão chứng minh cho cuộc phối hợp của hai con và phù hộ cho vợ chồng con bách niên giai lão hoàng hậu vui vẻ gật đầu vừa nói bây giờ Tướng Quân làm lễ gia tiên Dạ Bởi vì khi đã thành vợ chồng rồi mới trình duyệt tổ tiên đáng lẽ trước khi tế tơ hồng vợ chồng con phải lạy nhau vợ lại chồng hai lạy chồng vái lại một vái cùng nhau uống chén rượu hợp Cẩm nghĩa là đôi trai gái trước hết phải thề với nhau Kết Nghĩa Trăm năm rồi sau mới khấn thần minh chứng xám dạ Lệ Nghi bên Quý Quốc hay thật thật là nước Văn Hiến lên trước bàn thờ gia tiên Tùng cũng thắp hương và khấn khẽ nhưng trong khi chàng Đức lẩm nhẩm tự nhiên hai dòng nước mắt trào ra công chúa hiểu tâm sự chồng cũng lấy khăn chấm mắt vua và hoàng hậu thỏ dài nhìn nhau khấn xong Tùng chắp hai tay giơ lên ngang đầu xuống gối lên gối 4 lượt công chúa không biết lễ nàng uốn lưng gục đầu xuống để tỏ vẻ thành kính lệ xong tổng quay lại ngậm ngùi nói xin bệ hạ tha thứ cho tôi đã quá động tâm không muốn Tùng nói thêm vua gạt đi những phút động Tâm đã qua xin Tướng Quân chưa nhắc lại tướng quân nên nhớ hôm nay là ngày cưới ngày vui vẻ của một đời người tướng quân nên quên hết mọi sự mà tươi tỉnh Đón lấy hạnh phúc mới đa tạ bệ hạ Bây giờ tôi xin phép bệ hạ cho tôi được thay áo Tướng Quân cứ tùy tiện nhanh nhẹn tổng lên thèm và vào trong nhà mọi người chờ đợi thì thảo nhỏ to với nhau mỗi người nhìn công chúa bằng một ý nghĩ một lát ai nấy đều quay cả lại phía thềm Hoàng Tùng hiện ra lẫm liệt trong bộ Nhung phục gọn gẽ khiến sự im lặng làm tăng vẻ oai hùng Tùng nói với vua tôi lấy địa vị là một người tướng lại tạo vua nước tôi nên phải mặc lễ phục cho phải phép dứt lời chàng nghiêm trang đứng trước bàn thờ thắp một bó hương chàng nhìn làn khói xanh tỏa lên không man mác bay theo gió về phía bắc lần này thì chàng khấn to trước bàn thờ Tổ Quốc Tôi là Hoàng Tùng xin Đại Nam Hoàng đế tha tội cho tôi tôi ăn lọc nước ở nặng chửa báo đền được mảy may chẳng ra bị thua trận lạc sang bên địch Đáng lẽ tôi theo các bậc tiền bối chịu những hình phạt nhục nhã đau đớn để rồi là ma làm quỷ kết oán hận người hỏi xuống suối vàng nào ngờ vua hỏi nhẫn nại chịu hết những lời khiêu khích những cử chỉ khinh mạn lại gả công chúa cho tôi Tôi đã tự hào là không làm gì nhục nhã cho đất nước tôi nhận lời mà rất xứng đáng là người An Nam tôi làm rể nước Chiêm thành trong danh dự Vậy xin cửu trùng soi xét đến tấm lòng tôi không lúc nào tôi quên tôi là người An Nam không bao giờ tôi không nghĩ đến giang sơn Tổ Quốc Tôi sống ở đất Chiêm đổi với nước An Nam Tôi là người chết nhưng nếu tôi không muốn chết hẳn là còn cần cho người chiêm mến phục kính sợ người An Nam Vậy vợ chồng tôi xin tại tổ quốc và Đại Nam Hoàng đế khấn đoản chàng vài năm váy công chúa bắt chước chồng rồi rón rén lùi về phía sau tùng tiến đến bàn thờ trời đất để làm lễ tuyên thệ chính Vua Tự tay Đốt hương một hồi trống chiêng nổi dậy hoàng tử ho một tiếng to Văn vỏ Bà Quan nhích gần đứng thành hình bán nguyệt trước mặt vua vua nói to Hoàng Tướng Quân làm lễ trước thiên địa là từ nay đứng trung lập tiếng nhạc im lặng vừa hỏi xin Tướng Quân và làm Thế tổng Đường bẻ thong thả đứng giữa hỏi tàu bệ hạ bệ hạ muốn tôi thề thế nào vừa gật đầu phải ta nên bàn kĩ câu thề đã tôi nghe nói bên Quý Quốc người ta hay lấy tính mệnh ra để đảm bảo cho lời nói thực tồng cười bệ hạ nói rất đúng bên nước tôi người tôi thề rằng nếu trái lời sẽ bị chết chết một cái khổ sở nhưng tôi tưởng đối với tôi lời thề ấy vô hiệu tôi chẳng đã là người An Nam chết rồi hay sao và tôi ở Chiêm thành Dù chẳng thèm mà dù chẳng quan tâm đến việc đời thì tính mệnh tôi đã vững vàng gì công chúa hiểu ý nhìn Tùng bằng đôi mắt trách móc vừa nói không Tướng Quân chưa nghĩ lầm bên Quý Quốc người ta lại đem cả tổ tiên ra đẩy thề phải không phải nhưng lời thề ấy nào có công hiệu tổ tiên là người đã khuất mà ai phải chết đến hai lần Vả lại ta nên để người đã khuất nằm yên đi chín suối không nên mỗi chốc lại nhắc nhở đến ta nên chịu trách nhiệm sự hành vi của ta là hơn vậy Tướng Quân thề thế nào hay Tướng Quân thề rằng xin chịu đựng sự trừng phạt của trời là cái mình tưởng tượng ra để lấy một vị Vô Hình mà thành kính đó là đối với kẻ có tri thức thấp kém sự thực lương tâm mới là viện Tư pháp tối cao xe đủ các việc từ bé đến lớn xin Tướng Quân thể với lương tâm nghĩ ngợi một lát Tùng cười việc này thề với lương tâm thì thật trái ngược vậy Tướng Quân nghĩ kỹ tôi xin để Tướng Quân chọn Lời Thề Hoàng Tùng đứng lặng để nghĩ ngợi ai nấy nghiêm trang đợi đôi ngọn nến lấp lánh như đôi mắt sáng khói hương như cảm lòng người bay lên đến trời một lát Hoàng Tùng thác bỏ hưởng khác sang sảng nói tôi Hoàng Tùng 24 tuổi lấy danh dự là một người An Nam đứng thề trước người chiêm thành là từ nay tôi Chung Lập không lo nghĩ đến việc nước không thiết tha đến việc đời là người An Nam tôi phải giữ lời Hứa giữ lời hứa tức là tôi giữ danh dự cho người An Nam rồi vừa cắm hương vào bình chàng vừa nói tiếp nhất là người A Nam hiện nay đứng thể trước mặt người chiêm thành thể song đầy kiêu ngạo Tùng nhìn mọi người tiếng thì thảo nổi dậy khắp đó đây vừa cười Lạt không nói gì nhưng hoàng tử không giữ nổi tiếng hung hăng của tuổi trẻ nối lời bằng giọng gay gắt và nếu người An Nam muốn còn danh dự đối với người chiêm thành nhưng hiểu hoàng tử và muốn làm sai ý câu sáp tiếp bùa gạt đi thì người An Nam với người chiêm thành từ nay là anh em tiếng chào hỏi ầm ĩ nổi lên vua đắc chí mỉm cười tuyên bố Lễ tất Chương 7 trong hoàng thành nhưng sao hoàng cung vua Chiêm xây dựng cho vợ chồng Tùng một ngôi nhà là bởi vì vô sợ Tùng ở gần là một sự nguy hiểm cho ngày nuôi ong thông báo theo ý Tùng nhà ấy làm theo kiểu An Nam đúng như nhà chàng ở nơi quê ấy là một cái nhà gỗ lợp tranh năm gian phía trước là sân gạch có tưởng hoa và bể nước áp má Hiên dưới sàn bảng nứa đan mắt cáo cạnh cột 7 những chậu lan sói Hồng và ở giữa sàn là cái bể con có hòn non bộ mặc nhô cao trên làn nước xanh trong trên đỉnh đá một cây si giả cằn lá nhỏ lăn tăn dù sẽ thẳng xuống và ở đầu ghềnh ở trong hốc những tượng sảnh Ngư tiểu canh độc hoặc điển tích trong Tam Quốc gắn chặt trên mặt rêu xanh ở nhà ấy Chàng cũng vòi được cơn nhớ quê hương nhưng một đôi khi nhìn xung quanh thấy cảnh khác hẳn nơi chôn rau cắt rốn chàng không khỏi Ngậm Ngùi nhưng công chúa thật khéo chiều chuộng chàng chàng muốn gì nàng cũng Vâng Theo đến nỗi chẳng bắt nàng đội khăn vặn quần áo An Nam nàng cũng không trái ý nàng gọi thợ cắt vải và không Ngay hôm nhà cửa đổ đạc bày biện xong xuôi buổi sáng chẳng theo thói quen và trẻ ngồi uống nước với vợ công việc pha chè chàng dạy nàng và nàng đã làm rất khéo nàng nâng chén nước bằng hai tay đưa cho chồng và nói bây giờ tôi cũng thành nghiện che tàu hương vị nó thực thơm ngon Tùng uống một ít gật gù cổng chùa Khéo tay quá nàng sung sướng mỉm cười cũng nhắp một hụm nhỏ hai vợ chồng chuyện trò với nhau có vẻ tương tác lắm bấy giờ nhân vui miệng và được lúc nhàn rỗi nàng mới dám hỏi một điều mà Ít lâu nay nàng vẫn ngập ngừng hôm nay được thưởng thức chén chè ngon Tôi muốn Thừa tướng quân một câu chuyện tổng gật đầu công chúa cứ nói vợ chồng lấy nhau trời đã se cho hai người như một nên tôi muốn rõ qua loa về gia thê Tướng Quân không biết điều ấy tôi cho là lỗi đạo làm vợ tổng người tôi vẫn chưa có dịp nói câu chuyện ấy là vì tôi sợ Nhắc nhở đến tôi lại nhớ quê hương Chính vì cũng nghĩ thế mà tôi không dám hỏi Tướng Quân Nhưng đã là vợ chồng tôi không biết không được cổng chùa nói rất phải không những Tôi cần nói cho công chúa nghe vì ta đã lấy nhau và chăng ăn ở với nhau một ngày cũng là nghĩa mà công chúa đối với tôi thực là vợ hiền công chúa không khác gì một người đàn bà An Nam cho nên được người vợ như công chúa tôi rất mãn nguyện có thể quên được hết mỏi sự rồi cầm chén chè Uống cạn một hơi chảng tiếp tôi bổ cô cha mẹ Cha tôi mất năm tôi lên ba mẹ tôi cũng về theo năm sau thành thử từ năm lên 4 đến nay tôi được nhỏ bác ruột tôi nuôi nó gây dựng cho công chúa Ngậm Ngùi hỏi bác là anh ruột thầy mẹ à Tùng gật đầu là anh ruột bác tên là Hoàng cơ theo người binh từ thuở nhỏ bởi vậy bác giáo dục tôi nối nghiệp nha công chúa gật đầu cho nên tướng quân Võ Nghệ Cao Cường là phải Tùng cười nêu cao Cường Tôi đã không được Làm mã được chiêm thành công chùa vui sướng Tướng Quân Làm mã nước Chiêm thành là do duyên trời định sẵn cho tôi được hầu việc nâng khăn sửa túi chứ không phải vì tài nghệ kém người ai có thể bách chiến bách thắng được ấm chè tàn tổng đứng dậy cùng vợ ra sân đứng dưới dàn hoa Tùng chỉ Hòn Non Bộ nói trong bể thiếu vài con cá vàng con cá vàng mình nó vàng Bụng nó to đuôi Nó xòe như lá cờ nó lôi uốn éo rất mềm mại ở vùng quê tôi không có núi nên Nhà nào cũng có hòn non bộ chứ quanh đây núi rừng sẵn trời cái này là thưa rồi ngồi xổm xuống đất chàng nhẹ nhàng uốn cành cây si bỗng chàng thở dài công chúa hỏi Cớ sao hải quân có vẻ buồn Tùng chối không Tôi tưởng Tướng Quân có điều gì nghĩ ngợi thì đã là vợ chồng ta chẳng nên giấu nhau một mảy may Tôi không muốn Tướng Quân buồn mà không nói vì nếu có phải lỗi của tôi khi tôi mới biết mà sửa đổi nếu không chính tôi phải băn khoăn tổng người công chúa rất yêu chiều tôi tôi vì công chúa mà quên được nhớ nhà nhớ nước nhưng nay tự nhiên trông thấy cây si tôi lại cảm thương đến thân thế tôi cảm thương làm sao cây si vốn là một thứ cây lớn mọc trên bỏ nước nó rườm rà những lá cùng rễ theo mả này nó mọc trên hòn đá này vì không có đủ chất nuôi thân nó phải còi cọp thì cây si có khác gì tôi đâu cây si không nảy nở tung hoành được vì nó ở vào nơi không đúng chỗ công chúa cười nhưng cây si cao lớn kia có ai thiết tha đến nó làm gì có mọc trên ngưỡng mộ nó mới được người ta uốn nắn thành một thứ đẹp mắt nó đẹp mắt vì nó làm cảnh cho chủ nhân nó phải uốn nắn càn cỗi theo ý chủ nhân buồn cho đời sống của nó bị tù hãm Nếu không ít ra cũng có tí bóng mát được chút ít cho khách qua đường cổng chùa làng Yên tổng tiếp thì thân thế tôi chẳng giống thân thế cây si là gì bây giờ tôi cũng là một vật vô dụng Làm cảnh cho mọi người công chúa cãi sao tướng quân qua bi quan Tướng Quân được vua cha trọng vọng đình thần này vì nhân dân kính phục là vì công chúa cả vì cảm thân làm cảnh nên tôi ít ra ngoài khu Hoàng thành nhiều Bọn công chúa muốn cùng tôi đi chơi trốn thôn quê để xem phong cảnh xét phong tục nhưng tôi chối từ Tôi không muốn người chiêm Thành gặp tôi người ta gặp tôi ai cũng nhìn tôi chòng chọc như ngạc nhiên nhìn một quái vật Nếu không là hằn học nhìn một kẻ thù xin Tướng Quân chưa nghĩ vi khuẩn vơ có hại cho tình vợ chồng không Tôi đã nhận xét điều ấy rất rõ rệt cứ ý tôi thì rủ người nước nào cũng là người cả rất có thể thân thiện với nhau Tôi đã đem lòng thành thực để giao thiệp nhưng người ta vẫn nghi kỵ tôi và dò xét tôi người ta để ý tôi từng cử chỉ từng lời nói Bởi vậy tôi càng phải thận trọng công chúa Nhìn chồng nói ấy có lẽ vì tướng quân Nghi kỵ người ta trước không Tôi là một người An Nam nên tôi phải thận trọng trong ngôn ngữ cử chỉ nếu không người ta sẽ duy tôi mà xét cả nước tôi vốn hai nước hai phong tục lễ nghi tập quán nhiều chỗ không giống nhau nên tôi cần phải giữ gìn không Thế thì hôm nay ăn cơm xong tướng quân cùng tôi đi ngựa ra ngoài Hoàng thành Tướng Quân phải gần người chiêm thành thì người chiêm Thành mới hiểu rõ được tướng quân vào một khi đã hiểu nhau thì mới có thể thân ái được biết đâu vì người Tướng Quân Ở bên này mà người chiêm Thành mới yêu mến người An Nam và cũng do Tướng Quân mà người An Nam mới yêu mến người chiêm thành Tôi rất mong thế và tôi mong rằng hai nước sẽ mãi mãi giữ gìn của Hòa Bình có hòa bình thời nhân dân mới vui vẻ làm ăn trong nước mới có cơ thịnh vượng không có chính sách nào hay được cho bằng làm cho người ta được bình yên cơm Nó áo ấm công chúa gật đầu thật vậy bình yên cơm no áo ấm Hoàn Cầu sẽ là cảnh bồng lai Hoàng Tùng cười và người đi sứ sang nước Trung Hoa hoặc nước tôi không phải làm những bài thơ như mấy bài hôm nọ công chúa Cho tôi nghe nói đoạn chàng lên giọng ngâm lại bài thơ của xứ sở Chiêm thành mà Ít lâu nay những lúc buồn bã hoặc cao hứng chàng vẫn ngâm và phục là hay Thanh trướng phủ Lâu Lâu Phủ độ viễn nhân Tống khách thử kinh qua Tây Phong Dương Tử sang biên Liễu Lạc Diệp bất như quy tứ đa rồi động Hồn thơ chàng ngâm cả bài của Đăng Dung thế sự du du lại Lão Hà vô cùng thiên địa nhập hàm ca thời lai đổ điếu thành công xị vẫn cứ anh hùng ầm hẳn hẳn ta chính chủ Hữu Hoài phổ địa trục tẩy binh vô lộ vạn thiên hà Quốc thủ vị phục đầu tiên bạch kỷ độ Long Tuyền đái Nguyệt ma việc đòi bối rối tuổi già vay trời đất vô cùng một cuộc say bần tiện gặp thời lên cũng dễ anh hùng lỡ bước ngẫm cùng cay vai khân trái đất mang vỏ chúa giáp cột sông trời khó vạch mây thù trả chưa xong đầu đã bạc Gươm mài bóng nguyệt biết bao giày Chương 8 mặc xong bộ quần áo mới vào người công chúa xa đứng trước gương để ngắm nàng cười dằng xặc Là vì nàng thấy lố lăng quát nàng không ngờ chính lại là nàng hoàng tùng âu yếm nhìn vợ nói lần đầu làm mắt nhưng lần sau quen dần tiếc rằng tôi là đàn ông nên sắm sửa còn vụng công chúa vẫn cười đỏ mặt lên mà cười đáng lẽ tôi phải đứng đắn hơn thì vẻ mặt mới hợp với cách phục sức nghiêm trang này tổng Trải lại món tóc gáy và vuốt lại đường Ngô cho vọt không hề gì công chúa cứ cười tự do mà cười cười một lát cho thật thỏa thuê nàng mới sổ khăn cởi áo cởi quần và tụt đôi dép ra bây giờ tôi lại là người chiêm thành tôi xin Tướng Quân dạy lại cách chải đầu và vẫn khen lượt nữa tôi chưa thuộc phải công chúa lấy chồng An Nam nên biết cách ăn công chúa Ngậm Ngùi thì tướng quân bắt gì Tôi đâu dám cưỡng lời tôi sẽ dọn một bàn thờ có cỗ bàn linh đình để cúng vọng tổ tiên trong cô có cả bánh gì nhỉ bánh chưng à Phải bánh chưng rồi Tướng Quân dạy cho tôi làm Nhé gọi là gói phải gói bánh chưng tôi những nghe Tướng Quân tả cái bánh chưng mà đã thấy thèm ăn bài hôm nữa chính miệng tôi được nếm thử bánh quy hoa ấy bên nước An Nam ngày tết mà không có bánh chưng thì không ra tết thiếu gì thì thiếu chứ không thiếu được bánh chưng Tôi muốn Tướng Quân ăn tết ở Chiêm Thành mà vẫn tưởng là ở trong đất nước nhà cần thứ gì Tướng Quân cứ bảo khó khăn mấy tôi cũng phải kiếm cho kỳ được đến ngay như quần áo An Nam của tôi tưởng Quân còn được vừa ý nữa là nhưng có nhiều thứ tôi muốn cũng không được tôi cam đoan sẽ có người bắt đầu đặt tay lên vai vợ dịu dàng nói không thể có là sự dung hợp trong gia đình chàng bùi ngùi thở dài công chúa cũng thở dài không đáp Tùng nói ở bên tôi ngày Tết là một ngày đoàn tụ rủ ai đi làm ăn xa xôi đến đâu Tết đến cũng cố về cho được nơi quê hương để chung sống với cha mẹ anh em họ hàng bè bạn lỡ xa ai không về được thì cả mọi người nhắc nhòm lo âu mà kẻ vắng mặt cũng tự thấy buồn tủi tự nhiên Tùng nghẹn ngào công chúa khuyên giải Tôi tưởng làm trai trí ở bốn phương đã đành nên tha thiết đến quê nhà Nhưng lỡ ra phải xa thì nên tìm cách quên đi tồng gật đầu phải và quy vào số để tự an ủi từ ngày tháng chạp tới tôi nhớ những cơn gió bấc cam cam những buổi mưa phùn ướt hồn rớt nước lúc nào những lần quất bên mình tôi nên tôi mới yêu cầu công chúa để cho tôi sống một đôi chút bằng cách An Nam thì Tướng Quân đã vừa ý tôi cảm ơn công chúa Tôi thiết tưởng nếu Tướng Quân Ở bên nước nhà lại được nhà vua cửa đi trấn thủ ở nơi xa thì Tết năm nay cũng phải vắng mặt ở gia đình kẻ đó đã hàn và lẻ tất nhiên tôi nhớ nhà công chúa mỉm cười thì đây là nhà của Tướng quân Tướng Quân sẽ là thủy tổ của một họ Hoàng sinh sôi đông đúc bên chúa Chiêm Thành rồi ta sinh con đàn con đàn sinh ra cháu đống gia đình ta sẽ đông vui đông vui thì cố nhiên đông vui nhưng còn ta không hoàn toàn là An Nam không hoàn toàn là chiêm Thành nó có một nửa máu Nam Một Nửa máu Chiêm rồi cháu ta có một góc máu Nam 3 phần máu Chiêm rồi cha ta rồi chút ta nó sẽ hoàn toàn là người chiêm ngay như con ta nó sẽ không biết cả An Nam là cái gì tôi nói vậy không sợ phật lòng công chúa vì biết công chúa đại lượng bảo tôi coi là câu chuyện vợ chồng nói mảnh với nhau công chúa gật phải tôi quên tôi là người chiêm thì Tướng Quân cũng nên quên mình là người An Nam ta chỉ nên lấy tỉnh vợ chồng mà ăn ở yêu quý nhau Tôi muốn quên và hình như Nhiều lúc tôi đã quên nhưng khi tôi nói câu nào làm công chúa phật ý tức là khi ấy tôi quên đấy mặc công chúa hiểu cho xin Tướng Quân bỏ những lời nói khách sáo này đi ta nên thân mật mà ăn ở với nhau đã thân mật ta có thể nói thẳng những điều mà trong bụng ta nghĩ ta không cần dè dặt công chúa khuyên tôi như vậy tôi xin theo dần Nhưng xin công chúa hiểu cho rằng đối với công chúa Tôi là một người chồng thân mật đi được nhưng đối với người chiêm thành tôi chỉ là một người An Nam Sở dĩ tôi phải dè dặt từng lời nói đắn đo từng cử chỉ là do tôi sợ người chiêm lấy tôi ra để suy rộng cả một dân tộc An Nam rộng cả một dân tộc An Nam Công chúa lắc đầu người đời vốn có tính vừa đũa cả nắm Nhưng ai làm mặc ai Mình Cô sống theo lẽ phải tôi tưởng làm người mà muốn sống cho vui vẻ trước hết ta trở nên Nghi kỵ nhau do sự nghi kỵ nó thành ra hẳn học nhau chỉ trông thấy cái xấu của nhau mà thôi Tôi tưởng muốn yêu nhau nên chịu đựng lẫn nhau chỉ nên trông thấy cái tốt Đồng gật đầu Công Chúa Lạc Quan quá mà ở vào địa vị công chúa có gì có thể làm công chúa bi quan được nhưng nay Tướng Quân đã là chồng của vị Công Chúa Lạc Quan hả Còn nên bi quan Mãi nữa hay sao hai vợ chồng nhìn nhau cười cái cười thật nhẹ nhàng giòn rã vì sung sướng Chương 9 bữa cơm mà vua Chiêm thành mời Tùng ăn hôm nay một bữa cơm gia đình của bố vợ con rể thủ tạc trong lúc thân thiện chứ nó không như mọi bận là bữa tiệc ngoại giao của vua Chiêm đãi một vị tướng Quốc An Nam là vì ngoài vua hoàng hậu hoàng tử và công chúa sa không có một vị quan nào trong triều nhất là không có quân lính và Gươm vác giáo đi bách bộ ở ngoài sân như để rình một sự phản bội bởi nhận thấy thế nên hôm nay Tùng ăn nhiều uống nhiều và nói nhiều nhất là không để ý đến gì cả nhưng vua Chiêm thì đụng tâm ngài uống rất ít và sai rót rượu cho Tùng thật nhiều đến lúc thấy con rể tránh choáng ngài mới xoay chuyện đến câu ngài định nói ngài hỏi nước An Nam ngoài tướng quân ra còn có ai giỏi hơn không vì bị hơi men ám ảnh nên Tùng Không dè dặt nữa kể thì còn nhiều nhưng hạng như thần chỉ là tầm thường không đáng được nói đến hình như nguyễn văn lang hiện nay được cử coi Biên Thùy cũng không phải bậc tướng tài mà ở đây bọn Quân tinh nhuệ đã kéo về một nửa để dẹp giặc mới nổi lên ở tỉnh Rì miền Bắc cái đó thần không rõ vì thần đi vắng đã lâu ngày trả lời xong tổng mới được nghĩ ra là vua Chiêm thành định rùng mình làm gián điệp để hỏi dò quân sự một cách khôn khéo nên chàng đã tan cất chén lại hạ xuống ngay thần Ít lâu nay ra nước nhà mà nhất là từ khi làm lễ tuyên thệ trung lập thần không muốn nói đến việc binh lính Quân Xa vậy Xin thánh Thượng miễn cho thần trả lời những câu hỏi ấy cho thần được ăn bữa cơm ngon lành vừa và uống rượu hoàng tử thật thà nói Tướng Quân rất có lý xin vua cha chỉ nên nói chuyện gia đình mà thôi tổng đáp vâng tôi vì thánh Thượng thương yêu được chọn làm Mã tự nhiên ở địa vị một tên tử tù nhảy lên địa vị cao quý lại được công chúa là vợ hiền hạnh phúc ở đời như thế là mãn nguyện tôi không mong về nước tốt vì ở đâu mà được vợ giỏi gia đình êm ấm bằng ở đây hoàng hậu vui vẻ rót rượu đầy cốc mình và uống cạn ta nghe công chúa nói đã có mang thật là một tin mừng đứa con sẽ là cái dây liên lạc nó ràng buộc Tướng Quân với Hoàng Sa giả Muôn tâu vợ chồng dù một ngày cũng là nghĩa vua cho là Tùng Trả lời khôn ngoan nên hỏi thế Tướng Quân không muốn trở về nước An Nam Tướng Quân quên nước An Nam hay sao Tùng rót cho vua rồi đáp bao giờ thần cũng là người An Nam khó có thể quên được nước An Nam vừa gật đầu khen ngượng Tướng Quân nói chí phải Muôn tâu rủ thần có sao nước tổ dù thần có ở bên Chiêm thành lâu năm ăn ở theo lối Chiêm thành theo phong tục Chiêm thành thì cái tinh thần của thần vẫn là tinh thần an nam tinh thần an Nam Thế nào là cái tinh thần rất mạnh người An Nam Sở dĩ còn Sinh Tồn được đến ngày nay là do có một tinh thần rất mãnh liệt vua gật gù vỏ nhấp rượu và khen người Ái Quốc thì dù ở trường hợp nào cũng vẫn Ái Quốc Hoàng Tùng thấy vua lại gợi chuyện chàng Không dè dặt nữa nhưng người Ái Quốc chân chính ít khi nói ra miệng như thần người Ái Quốc là người hành động hoàng tử vẫn thật thà nói xen vào nhưng Ái Quốc cứ gì phải là người làm nghề vác Gươm sáo hoặc làm chính trị như nhiều người lầm tưởng tôi cho Ái Quốc là những người bất cứ làm việc gì nhưng phải thật bụng mà làm người cày ruộng mà chịu khó chẳng ích cho nước hơn là người làm quan Rối trên lừa dưới hay sao cho nên ai cũng có thể gọi là Ái Quốc Nếu mình hết lòng làm cái việc hợp với tài với sức mình Tùng nhìn hoàng tử có vẻ kính phục về câu nói rất thông đạt hoàng tử tiếp còn như chỉ coi người cung kiếm hoặc Người làm chính trị mới là có lòng Ái Quốc thì nghĩa chữ Ái Quốc khí hẹp hòi và thành ra có tư tưởng Thương mại tổng đáp mà cả loài người đều là anh em rất dễ thân thiện với nhau vừa cười để mỉa mai vậy mà nước Chiêm Thành cứ bị nước An Nam xâm lược hoài hoài Tùng ngắt lời xin thánh thượng sách kỹ cũng có nhiều lần nước Chiêm thành đem quân sang quấy rối nước A Nam hoàng tử thấy câu chuyện có vẻ gay gắt nên nói để can khéo đó là hai con hổ ở cạnh nhau ta phải có phen xô xát nhưng nếu con hổ biết nghĩ rằng cùng một giống cả thì sẽ lành với nhau ngay vua nghiêm trang nhìn hoàng tử hổ thì làm gì biết nghĩ hoàng tử đáp nhưng loài người phải nghĩ đến chỗ ấy vừa cười tại E rằng một ngày kia dân tộc ta phải chạy tản mát vào những nơi rừng núi xa Tàm nhường đất cát vì nhiêu cho người An Nam Tùng Lắc đầu không muốn câu chuyện đi xa quá việc này thuộc về tương lai ta không biết mà cũng không thể bàn được đã từng được công chúa đưa đi chơi các nơi thân nhận thấy nước Chiêm Thành về các phương diện không kém gì nước thần nhưng chỉ đáng phàn nàn một điều là dân Chiêm thành tín ngưỡng nhiều tôn giáo quá tôn giáo với thuốc phiện là một vua gật đầu tướng quân nhận xét rất đúng cho nên nước tôi cứ yếu hèn dần mà nước An Nam thì Hùng Cường hơn mãi một dân tộc yếu hèn sống bên một dân tộc Hùng Cường cây hoa không phải nhỏ tổng cải nước An Nam chẳng ở cạnh nước Trung Quốc Hùng Cường và rộng lớn đó hay sao nước thần xưa kia bị nước tẩu đô hộ hàng nghìn năm Xin thánh Thượng tưởng tượng 1000 năm nó dài là ngần nào lấy ví dụ một người đẻ ra con con đẻ ra cháu cháu đẻ ra chắc và cứ mãi mãi như thế thì từ người thứ nhất đến người cháu thứ 40 là vào khoảng 1000 năm trong Nghìn Năm Ấy Người tàu đang văn hóa sang nước An Nam vậy mà nước A Nam không tiêu diệt trái lại nó vẫn sống mã liệt mà sống sống với một phong tục đặc biệt với một tiếng nói riêng với một lịch sử vẻ vang dùng chữ Trung Hoa bằng giọng khác trong thời kỳ bị Trung Hoa đô hộ biết bao nhiêu anh hùng nghĩa sĩ nổi dậy chống lại với người Tàu đàn ông có đàn bà có rồi từ ngày được độc lập Đã Từng phen làm quân tàu thất điên bát đào nào Trưng Trắc đánh Tô Định Lý Thường Kiệt Thắng Tống Trần Hưng Đạo diệt Kim Lê Thái Tổ đuổi minh nước thần vẫn nhận là đàn em nước tàu nhưng Chừng nào ông anh không biết điều thì liền làm cho ông anh phải hối hận tức khác công chúa cười vui vẻ người An Nam hiếu chiến quá nhỉ Hoàng Tùng Lắc đầu không trái lại rất ưa Hòa Bình người An Nam chỉ thủ phận không có cao vọng Nếu người An Nam có ý làm bà chủ Hoàn Cầu thì cũng không phải không có dịp hồi ấy nhà tống bên Tàu đem quân sang định xâm lấn nước tôi thì vua nhà Lý Sai Lý Tưởng Kiệt ra chống cự và đuổi đi nếu dân tộc tôi là dân tộc hiếu chiến thì ngày ấy Lý Tưởng Kiệt đã đánh dấn Và tất nhà Tống bị mất Tôi không nói qua vì rồi Nhà Tống suy bị nhà Kim lấy mất ngôi nhà Kim Hùng Cường không muốn làm chủ Trung Hoa mà thôi còn đi xâm lấn cả các nước phương tây nhưng đụng vào nước An Nam thì tướng Trần Hưng Đạo đánh cho một trận quẻ Lê kéo liệt như vậy đủ tỏ rằng thời bấy giờ nước A Nam mạnh mẽ là ngần nào mà thanh thế quần An Nam to tát là ngần nào nhưng nước An Nam không làm thế vì người An Nam ưa Hòa Bình công chúa thở dài Hoàng Tùng tiếp người An Nam nào cũng có một lòng hi sinh cho đất nước lòng hy sinh ấy to rộng không có bỏ bến một người tướng có thể tử tiết chứ không chịu sống hèn với kẻ thù tinh thần người An Nam mạnh mẽ ở chỗ ấy cho nên sống an Nam không thể tiêu diệt Tôi không biết rồi sau lịch sử nước tôi thế nào nhưng tôi dám chắc là tinh thần an Nam bao giờ cũng mạnh dân tộc An Nam sẽ vĩnh viễn Bởi vì nếu có tiêu diệt thì nước An Nam đã thành nước Trung Hoa từ lâu đời rồi vua thở dài chán ngán nói người trưởng thành nhu nhược quá ta rất lo nhân lúc cao hứng tổn đáp Nếu thần là vua Chiêm thành thì thần phải chiếm Lục Thủy Chân Lạp có đất đai rộng rãi ruộng nương phì nhiêu bởi vì nói cho cùng đợt đài có riêng của ai nó là của loài người ai cũng có quyền dùng nó để ở nước mình chật hẹp phải thêm chỗ cho dân cư vậy sự Đi chiếm chỗ ở là một lẽ rất tự nhiên hợp với đạo trời và lại mạnh thì được yếu thì thua dưới một cây to cỏ không thể mọc cạnh một cây lớn cây nhỏ vài cỗi rừng có hổ Lang thì cáu gầy không thể ở đó là luật của tạo hóa loài người không trái được luật tự nhiên hoàng hậu cười đó là được đạo luật rất đáng phản đối Tùng cũng cười nhưng trước hết ta nên phản đối vì tinh thần ta bạc Nhược dân tộc nào trộm Vật chất thì dân tộc ấy chết yểu vua vẫn Ngậm Ngùi hôm nay Tướng Quân dạy ta một bài học rất hay Tùng vui vẻ Uống cạn cốc rượu thần phải cảm ơn người Tàu đã dạy cho dân tộc thần cái tinh thần mãnh liệt theo văn hóa tàu người nước thần ăn ở với nhau bằng chữ tình điều khiển bằng những thứ hoa thơm mà không cần sắc đẹp nhưng vua không Để Tùng nói hết câu ngài cho lệnh xới cơm và nói sang Chuyện lúa gạo tổng biết vua có ý lảng chuyện nên nói một câu chót còn như thần vốn sinh trong dòng họ khẳng khái thì thần muốn làm con hổ cho người ta ghét còn hơn làm con lợn cho người ta thương thần sợ nhất những sự chiều chuộng êm đềm để dần dần Tinh thần bị đầu độc Chương 10 ông già Hoàng Cường ngồi xếp bằng trò trên phản cúi gầm nhìn cái bàn cờ gỗ để trước mặt có 7 vải Quân sừng hình tròn ông đã ngồi như thế từ lúc ăn cơm sáng xong Chỉ thỉnh thoảng nhúc nhích để đi một quân hoặc để rít hơi thuốc lào mà ông hút luôn tưởng chừng như làn khói làm cho nẩy ý phải ông ngồi yên như một pho tượng nhưng óc ông hoạt động Lung lắm ông suy nghĩ về nước cờ ông đi thế cờ để bói một việc làm rất hệ trọng rồi mái tóc bạc phơ trên trán ông hiện ra những nét nhăn như những nét Thủy ba vẽ trên tranh vẽ quác thước trong thân hình vạm vỡ vết lịch duyệt ở nước gia sạm đen như ghi cả cái ký Vãng vẻ vang của ông tướng già ấy phải Sau bao nhiêu năm lấy tâm lực phụng sự đất nước nay ông An Dưỡng tuổi trời ở nơi quê hương Tiêu Giao ngày tháng bằng chén rượu câu thơ Vườn hoa cây cảnh những thứ ấy ông chỉ hưởng một mình với người đầy tớ xa là người bạn độc nhất của ông Bởi vì ông ở khu chúng ta làm mà bạn cùng tuổi về dần còn lại người nào thì yếu đuối năm thì mười họa có việc bác sĩ họ mới đến thăm ông được những hôm có người đến chơi như vậy tất ông làm cơm rượu để lưu khách nói chuyện thời thế hoặc ôn lại việc xưa ngày thường ông sống trong cảnh quạnh hiu với hai đứa cháu ngoại còn nhỏ tuổi ông chỉ có một người con gái lấy chồng xa bởi không có trai nên ông nuôi Hoàng Tùng là cháu gọi bằng bác ruột bổ Côi cả cha lẫn mẹ từ thuở nhỏ Ông dạy Tùng cũng kiếm và các môn võ khi về nghỉ ở nhà ông Tiến cử Tùng với nhà vua Bởi vì ông thấy ở người cháu ấy một chí khí anh hùng có thể có một sự nghiệp lẫy lừng hơn ông nhiều nhưng Tử hôm qua đến giờ ông buồn lắm tin Hoàng Tùng thua trận đã làm ông rụng rời chân tay lại kể đến tin tưởng chịu cái nhục làm sẻ với Chiêm thành càng làm ông nghiến răng cằm dần đến phát sốt nhưng ông không nằm ông vùng dậy Cẩm Thanh Gươm chạy ra sân chém vào hòn gạch bật lửa lên mà nguyền rủa thằng cháu vô liêm sỉ ông than với người đầy tớ xa ta không ngờ dòng dõi họ Hoàng lại nảy ra một đứa con khốn nạn thế Người Đầy Tớ chắp tay thưa xả trình cụ con chắc là một việc cực Chẳng đã mà biết đâu không phải là một mưu kế của cậu tông ông lắc đầu cười chua chát mưu kế gì thế là nước An Nam mất một người người lão Bộc vẫn khuyên xài bẩm ra cậu bại trận ông đập tay xuống giường quác mắt nói những bên cạnh một thằng bại trận phải có một thằng người một thằng người An Nam Trước Lời Dụ dỗ ngọt ngào của kế mỹ nhân của sự phú quý thì lập tức phải nổi dậy cái tinh thần nòi giống An Nam cái dòng dõi họ Hoàng đây lòng Trung Nghĩa đẩy sự kiêu căng mới được chứ chết Vinh có Hơn Sống Nhục không này nó chịu là con của người chiêm thành một giống người chỉ dừng ăn sống nốt tươi đất nước mình thôi nhưng cũng may người chiêm thành mà cậu Tùng chịu làm con lại là vua vua hay dân thì vẫn là người mà người của nước định chiếm nước ta là người thù của dân tộc ta người bố già thở dài Đăm Đăm nhìn chủ hắn bèn làm rượu mời ông uống say để ông đi ngủ Đừng nghĩ ngợi buồn phiền và cũng không biết Đêm qua ông có chợp mắt Yên hay không Sáng nay hắn làm cơm sớm Ông xơi rồi khi ông đã ngả ngả say hắn nói bẩm dễ đến ngoại 40 năm nay cụ không đánh cờ hoàng cờ ngẫm nghĩ một lát rồi gật đầu phải vì ta bận túi bụi về công việc có lúc nào được nhàn rỗi Đâu giả Ít lâu nay cụ thật nhàn rỗi mà cô cũng quên cuộc tiêu khiển ấy hoàng cơ Lại gật đầu nhưng từ hôm nay trở đi ta lại bận bịu quá mất rồi bỗng vụt nghĩ ra một ý phỏng nói giá có bàn cờ và người đánh hôm nay ta chơi một ván cũng hay là vì không phải ông muốn giải buồn cho qua thì giờ nhưng chính ông định mượn bọn tướng quân sẽ pháo voi ngựa ấy để bói một quẻ trước khi đi Bình Chiêm thành ra trận mà bói bằng cò ông cho là rất hợp thấy chủ chúng ý mình người lão bọc sung sướng quá hắn bèn chạy vào buồng riêng lấy cái bàn gỗ sơn và cái túi trong lọc cọc những quân cờ hắn đã mượn những thứ này đẩy từ sáng sớm định để từ nay mời chủ ngày ngày chơi một ván với hắn vì hắn cũng là tay cao cờ đã để tâm trí vào cuộc này hắn không lo phiền vì ông nghĩ vẩn vơ hại cho sức khỏe 7 xong quân vào bàn để quần trắng về phía chủ Han gãi tai nói dạ Lạy cụ cụ cho phép con được hầu cụ một ván Hoàng cử gật đầu được càng vui lão Bộc ngồi xổm dưới đất đường cho chủ đi trước vì tránh choáng và khinh chiến nên chẳng mấy chốc ông để cho bố già chém liền một pháo vào một mã lúc ấy ông mới giật mình nhưng không núng chí ông bắt đầu thận trọng nhằm trán lại để tính nước đi Quân Hai thầy trò yên lặng dùng sức óc tưởng tượng để giản thế thật là một cuộc đánh trận giả tốn rất nhiều công phu bao nhiêu mưu mô mẹo mực bao nhiêu mánh khóe tài năng bao nhiêu thông minh bao nhiêu đức tính của mỗi người đều vô bảy hết ra trong những quân sừng trên mặt bàn gỗ sơn đen chủ tính toán đã kỹ càng nhưng đẩy tớ không thiếu kín đáo Rốt cuộc đến đúng Ngọ vẫn chưa phân thắng bại và mãi đến lúc bóng nắng saba hòn gạch ở sân Thì Hoàng cử mới thấy bí Bởi vì bên ông kém Quân mà chỉ còn một nước nữa thì thua thật là hồi hộp ông lại vớ lấy điếu xịt thuốc và hút và cắm mặt xuống bàn cờ mà suy nghĩ nước gỡ chỉ còn một nước nữa ông thua tức là điểm rất xấu ông lại hút thuốc từ nãy ông hút thuốc luôn nhưng ông không lộ vẻ gì là dối trí ông đường tính toán để đổi thế thủ ra thế công xoay thế bài ra Thế Thắng xoay bại ra Thắng Tuy không phải việc dễ xong không phải không thể hơn 40 năm trong ngày Binh ông đã từng trải bao Fan và sinh ra từ nhiều lúc tính mệnh cả đoàn quân như chỉ còn treo bằng sợi tóc vậy mà chỉ một cái khua tay theo một cái vụt nghĩ của thiên tài đầu tướng địch đã rơi xuống đất trong chớp mắt cho nên đến lúc càng bí ông càng bình tĩnh và càng tin tưởng ở sự thắng cuối cùng thế trận trên bàn cờ vẽ ra như sau này Vậy thì bên trắng của hoàng cơ chỉ còn có 5 quân một tướng hai xe một pháo và một tốt mà bên đỏ của lão Bộc còn những 8 quân một tướng một sĩ một tượng hai xe một pháo một mã và một tốt kết quả quần nào cũng đứng ở địa vị ghê gớm chúng chia nhau vây kín tướng của bên địch và sẵn sàng bảo vệ tướng nhà một cách dũng mãnh lão Bộc sắp được ca khúc Khải Hoàn nên để mặc chủ trầm ngâm một mình với 5 quân cờ hèn yếu Sắp hàng phục đến nơi hắn bưng mâm cơm xuống nhà dưới vội vàng và cho chóng xong bữa để sửa soạn nghe tiếng chủ khen là cao nhưng hoàng cử vẫn nhăn trán lại để tính lẩm bẩm một mình lên Pháo để chiếu tướng không được tượng sẽ về chỗ cũ để ngăn lại lên xe tiền một nước để chiếu tướng cũng không xong tượng mã đó để quân sẽ dùng để ngăn dù có bị mất với xe mình thì quần này cũng không hoàn toàn Định Mệnh với những quân xe đỏ đứng tuy xa nhưng không có quân nào cản trở và tướng ấy chỉ cần lên một bước là đủ tránh cuộc xô xát của bọn ngựa Voice lúc này là lúc phải hết sức hà tiện máu đi Quân như vậy chỉ là giằng co kéo dài cuộc cờ còn thêm một nháy mắt để vặn tới một sự bại trận hiển nhiên ông Vina điếu miệng hút mắt chòng chọc vào quân tốt mà từ nãy ông chưa để ý đến nó bỗng ông vỗ đùi dao lên được rồi lão Bộc lật đật Chạy lên ông Tùng Tìm cười Hỏi ai được người bố già chưa hiểu bèn ngắm bàn cờ và nhìn ông bằng đôi mắt ngạc nhiên vì thấy ông quả quyết lạ lùng hắn chỉ cho rằng ông đã say nên loạn óc hắn không dám đáp có lẽ hắn không dám nói là ông thua nhưng ông lại vừa rung đùi vừa hất hàm Hỏi ai được không thể không trả lời nên hắn ngồi xuống chỗ cũ và thưa xạ lấy cụ con được hoàng tử phá ra cười và di đầu ngón tay trỏ vào quân xe tiền và vừa nhìn tên đầy tớ xà một cách mỉa mai ông vừa xây dần dần quân cờ ấy đi ngang vào sát tướng để chiếu bố già mỉm cười bẩm cụ Bỏ ra ông cũng mỉm cười và gật đầu cò bí Thì thí xe đó là lại Hy Sinh Dạ xin phép cụ rất lời hắn cầm quân xa bỏ ra ngoài và lên tướng vào chỗ ấy Hoàng cử mừng rỡ lại di đầu ngón tay trỏ vào quân xe hậu quần quý nhất vì mạnh nhất trong lúc thường nó quý hơn nữa trong lúc này bởi vì nó là một quân mạnh độc nhất của một trận chỉ còn lơ thơ có bốn quân yếu ớt ông lại từ từ C nó đi ngang vào trước mặt tướng để chiếu bỏng cụ lại thì xe ông vẫn mỉm cười gật đầu thì có làm sao không nghĩ ngợi bố già thở dài lắc đầu như để buồn thay cho chủ mình quá liều lĩnh hắn lại lên tướng để chiếu xe và nhặt Quân cả hi sinh một cách vô ích ấy đặt ra ngoài bàn gỗ nhưng ngón tay hoàng cơ nhanh như cắt đặt trên quần tốt bỗng tên lão Bộc Thái nét mặt và đồng thời hắn thốt lên một tiếng ối thì quân tốt đã tiến lên một bước Chiếu tướng bố già đứng dậy gãi tai Tùng Tìm Cười dạ con xin thua Hoàng cử phá ra một trận cười giòn tan thì ra ta giữ tướng đến cho cháu gần quân tốt để quân này cứ thẳng đuổi quân tướng mà chứa liền liền và những tượng mã sĩ của con trước kia đắc lực bao nhiêu bây giờ tai hại bấy nhiêu chúng nó té thành phản chủ làm bức tường kiên cố chỉ cả đường không cho tướng chạy thoát nói đoạn ông rung đùi uốn cong xe điếu trúc hút một hơi thật dài rồi đắc chí Ông bảo thế là ta tháng nhưng tên bố già chỉ nghĩ đến ván cờ chứ có hiểu đâu ý khác của ông hắn Nhìn ông đầy thán phục Dạ Chương 11 hoàng cơ được tin vua cho vào chậu ông mừng lắm Ông sai tên lão Bộc đưa hai đứa cháu ngoại giao trả cha mẹ chúng rồi phi ngựa về Kinh đến nhà ông bạn họ phí ông tắm bằng nước ngũ vị rồi mặc Nhung phục và Hoàng Thành ông dập đầu lại trước sân rồng nhưng hoàng thượng trọng cái tuổi già của vị công thần ngài xuống thềm dắt ông đứng dậy và tươi cười Trẫm mừng Khanh vẫn khỏe mạnh như xưa chẳng hay Khanh xin vào chầu có việc gì ngài cho phép Hoàng cư được ngồi ghế cạnh và nhắc lại chẳng hay Khanh có việc gì Muôn tâu từ ngày được thánh Thượng cho về nghỉ ở quê nhà lúc nào thần cũng mong có dịp tới chốn cửu trùng để vẫn an vua gật đầu mỉm cười Cảm ơn Khanh muốn tàu này có dịp đến bài yết mặt rồng thì lại là một dịp Thần đến để đợi thánh Thượng Sử Tội vua ngạc nhiên hỏi khách nói gì Trẫm chưa hiểu Hoàng cử nhăn nhó đáp hạ thần muốn nói là hạ thần chịu trăm tội nghìn tội với thánh Thượng vì đã có thằng con nuôi làm nhục nhã cho đất nước của hiểu bèn giũ ra cười một cách rất dễ dãi khách muốn nói đến việc Hoàng Tùng Lấy Con Vua Chiêm Thành phải không Dạ Vua lắc đầu thản nhiên nói không hề gì thánh thượng có lượng cả thường đến kẻ cựu thần Nhưng riêng thần thần tự sát có tội không thể tha thứ thần xin thánh Thượng ban cho thần một cái Ân cuối cùng ta đã không coi việc ấy là quan hệ thế là ân rồi sợ Muôn tâu thần xin thánh Thượng ban cho cái Ân là cho thần được lĩnh quân sang Chiêm Thành bắt thằng Tùng về vua trốn mắt nhìn Hoàng cử ngài nắm tay vị lão thần Trung Nghĩa và ái ngại khi thấy hai dòng nước mắt long lanh trên nếp má săn ngải phán không được công của Khanh đối với ta đối với nước thế là đủ ta muốn Khanh an dưỡng tuổi xa đừng nghĩ gì đến việc nước chuyện đời cứ lau nước mắt xạ nhưng một người như hạ thần không thể lúc nào cũng ngồi yên các cháu thần có tội thần muốn chuộc tội thầy ông già đẩy cương quyết dũng cảm Vua cũng kính phục nhưng ta không cho là tội kia mà đành vậy xong Muôn tâu thần tự sát thì là một tội tày đình thần xin chịu trách nhiệm của hành vi Hoàng Tùng vì Thần Giáo dục nó từ thuở còn thơ nó đã phản đất nước thì thần phải đem thân ra đèn vua ái ngại ta cảm ơn Khanh giọng nói An Nam Sở dĩ tồn tại mãi là do giang sơn sản xuất được những tấm lòng này Khanh yêu cầu ta một điều ấy không lẽ ta trái ý nhưng ta muốn những võ công nên để dành cho bọn thanh niên thì hơn buồn tâu thần không dám tranh công với ai Khành chưa hiểu ý Trẫm chậm nói vậy là để tỏ lòng biết ơn những vị lão thần đã đem một thiếu thời dũng mãnh một sự nghiệp hiển hách Tô điểm cho quốc gia này những bậc ấy đáng được nghỉ và nhà vua phải trọng tuổi xa để được sống lựa chọn đời an nhàn hoàng tử cảm động xả ở Muôn tâu đó là phần thưởng của thánh thượng muốn ban cho thần nhưng ở vào địa vị thần có một thằng con nuôi bất hiếu Nếu thần chịu nhận phần thưởng của thánh Thượng chẳng hóa ra thần hèn lắm hay sao thần xin thánh Thượng cho thần được tròn bổn phận làm người An Nam cho đến khi nhắm mắt vừa thở dài lắc đầu cử tiếp mà một người An Nam muốn làm tròn bổn phận thì không Cứ trẻ hay ra thần đi Phen này thắng được chẳng nói làm gì dù có thiệt thân ở nơi chiến trường Chẳng qua là một sự Dĩ nhiên của các võ tướng nhưng Khanh xa rồi nên nghỉ ngơi là hơn tổng thánh Thượng thần giả thân thể chứ chưa được giả tâm trí mà tâm trí càng già càng hơn lòng hăng hái của thần không khác gì khi tuổi còn trẻ thần còn ham mũi tên hòn đạn xin hoàng thượng thể lòng thần Phai này thấy vẻ cương quyết bề mặt ông giả quác thước vua khó nghĩ quá không phải ta không tin Khanh xả ở trận tiền cơ mưu còn hơn sức pháp sức pháp không có cơ mưu là sức vóc thừa chân tay chỉ là đầy tớ óc hạ thần xa chân tay gần cốt có yêu thực nhưng cơ mưu chẳng chịu thua xa dĩ sự quả quyết thắng trận làm cho thần hăng hái khỏe mạnh không kém bọn thanh niên nửa tháng nay thần đã Luyện lại sức thần đã phi ngựa một ngày liền từ quê nhà đến đế kinh thành mà không thấy mỏi mệt mảy may vừa Mỉm cười ta chỉ nhìn nét mặt khanh cũng đủ tin Khanh sẽ thắng trận Nhưng ta hãy yêu cầu Khanh một điều này chiều nay Khanh ở đây dùng bữa cơm thường với ta Hoàng cử băn khoăn đâu thánh Thượng ban ân hạ thần bao giờ dám chối từ nhưng xin thánh Thượng hứa với hạ thần cho hạ thần được đi chuộc tội đưa con nuôi nó làm hạ thần mang nhục có được như thế hạ thần mới dám nhìn mặt rồng không Thẹn nhìn đồng Liêu không hổ mà nhất là nuốt miếng cơm không đến nỗi ưa nước mắt vừa thở dài Khanh chủ nghĩa có một lẽ nào ta không thể lòng khanh Hoàng cử hớn hở hai mắt long lanh nhìn vua hạ thần đội ơn bệ hạ cho đến lúc chết nói đoạn ông đứng dậy tạ vua và cáo từ vừa nói để lúc ăn cơm Ta bàn kỹ với Khanh hơn ngài nắm tay hoàng tử một cách thân thiết ta ước mong người An Nam nào cũng như Khanh Hoàng cử chắp tay cúi đầu vái vua vua đưa ông ra đến thèm rồi Đứng lại ngài thở dài tỏ ý ái ngại nhìn theo ông già bước nhanh nhẹn mái tóc bạc phơ Chương 12 hôm ấy mới mở mở Sáng Hoàng Tùng đã trở dậy có lẽ cả đêm chàng đã không ngủ bởi vì chẳng nghe tin đích xác có đạo quân An Nam sang đánh Chiêm Thành mà tướng chỉ huy lại là hoàng cơ Chẳng buồn cho cuộc hòa bình và lại lo cho tuổi già của bác chàng thở dài luôn và sáng nay chàng dậy sớm hơn mọi ngày trái với thói quen thường nhật chàng ra sân đi bách bộ thẫn thờ chẳng ngắm đóa hoa mới nở lại nhìn giằng non xa còn phủ dưới làn sương bỗng con chim gáy cất tiếng gù chẳng lên hè đứng ở cạnh lồng trông thấy ông xứ đẩy gạo bình xanh đầy nước mà chẳng động tâm chàng tự sánh đời chàng như đời con chim gáy chàng đã được vợ là công chúa chàng đã được cơm no áo ấm nhưng chàng đã mất tự do chẳng nuôi chim gáy để làm cảnh vua Tràm cũng nuôi chàng làm cảnh còn chim là vật nên hót vui vẻ chàng là người há mất tự do còn lấy làm vui sướng được hay sao Đáng lẽ chàng đã phải tử tiết để cho đời chàng được trong chèo Đáng lẽ chẳng từ chối hết lời yêu cầu của vua Chàm để nhận cái chết nó làm vinh dự cho giống nòi thì trong phút quá nhu nhược chàng đã đi lạc mất đường chàng là người An Nam chàng phải sống oanh liệt chàng là tướng An Nam chàng phải hoạt động phải vùng vẫy nơi mũi tên hòn đạn lấy ra ngựa bọc thây Tướng Quân hôm nay dậy sớm quá công chúa đã đứng sau Tùng từ lúc nào và Nhìn chàng bằng đôi mắt âu yếm Tùng quay lại công chúa mỉm cười gượng gạo công chúa tiếp mọi tướng quân vào nhà rơi nước chè của vua cha cho hôm qua là thứ trẻ rất ngon và sớm còn sương đứng ngoài này sợ lạnh Tùng không đáp lững thững theo vợ vào trong nhà công chúa biết Nội ưu phiền nó làm Tùng trằn trọc nghĩ ngợi đến không ngủ được nhưng nàng vờ như vô tình dịu dàng nói tôi đã mắng bạn người nhà nó không pha chè Tướng Quân xơi hả chúng không rõ Tướng Quân nghiện dùng trà buổi sáng hay sao Tùng thở dài không tại tôi không bảo chúng chứ không phải chúng dám chảnh màng việc hầu hạ tôi hôm nay dậy sớm hơn mọi ngày và muốn đợi công chúa cùng thương cha thánh Thượng ban hôm qua công chúa chúm chím cười tên thị tỷ bưng khay nước hơi trẻ bốc theo khói tỏa một mùi thơm ngát công chúa cầm một chén đưa cho tùng tùng nâng lấy và nhắp từng hụm nhỏ chàng gật đầu khen ngon lắm Nói đoạn chàng lại thở dài Uống cạn chén nước chè pha đến lượt thứ hai thứ ba mà hai vợ chồng không ai nói với ai một tiếng thầy trái với mọi bận khi uống nước buổi sáng thì trò chuyện nồng nàn công chúa không thể giấu vẻ băn khoăn bàn hỏi tôi thấy Tướng Quân hôm nay không được vui còn lại cái tin hôm qua đã làm cho tướng quân phải nghĩ ngợi tổng gật đầu phải là một võ tướng khi nghe tin chiến tranh ai đừng được mà không động lòng bốn phương không phải Tướng Quân Âu bắt đầu vì lẽ khác xin đừng giấu tôi lại khác cũng có chưa dứt lời công chúa long lanh hai mắt để tôi xin nói xem có đúng hay không công chúa cứ nói là lại Tướng Quân nghe nói lão tướng Hoàng cử xuất quân ra trận Phai này lão tướng tất có họ hàng xa gần gì với tướng quân nên Tướng Quân Có vẻ lo âu tổng gật đầu cổng chùa Đáng Khen vì tài đoán nhưng đáng chê vì trí nhớ khí ngắn Tôi đã một lần nói rằng cụ Hoàng cử là bác ruột và là cha nuôi tôi công chúa sực nhớ ra gật lấy gật đè Tùng tiếp bác đã xa nhỏ hơn vua được về nghỉ tại quê nhà không hiểu vì sao nay lại ra trận tiền công chúa mỉm cười để được ca khúc Khải Hoàn để nước Chiêm thành phải phục hàng lạo tướng có tài thao lược chắc Xưa kia bác chiên bách thắng Nên lần này muốn dối già bằng chiến công oanh liệt chứ gì Tùng gật đầu Tôi cũng mong thế rồi chẳng tiếp mà Công chúa thì không mong Thấy chút nào công chúa nói sự thật thế nào thì dùng ông trái lại cũng không được hả Tôi không mong cho tướng Chiêm Thành đánh bại lão tướng An Nam hay sao nhưng tin chiến tranh mới là một tin không chắc chắn một tin của đội do thám nơi biên Thủy đem lại có một điều tôi mong như tướng quân là tin ấy tin sai nói đoạn nàng âu yếm Nhìn chồng phải muốn cho gia đình này vui Hòa ta mong cho hai nước thân thiện mãi mãi Hoàng Tùng thở dài khó lòng nước Chiêm thành với nước An Nam không thể thân thiện dù Hòa Bình ít lâu cũng chỉ Hòa Bình về ngoại giao để ngấm ngầm sửa soạn cuộc tàn hại nhau ghê gớm hơn mà thôi công chúa Ngậm Ngùi biết làm thế nào được tôi đã hiểu tình thế tưởng thấy cuộc chiến tranh xảy ra ta nên cho là sự Dĩ nhiên Vâng nhưng chính Tướng Quân không được vui Tôi không vui là vì tôi chạy thương đến bác có lẽ nghe tin tôi mà bác lại ra trận nói đoạn Tùng chớp mắt luôn mấy cái chàng vội vàng nhìn ra cửa và đứng dậy để quay đi cho công chúa khỏi trông thấy nước mắt chàng nó tràn ra ngoài mi công chúa hiểu ý không đi theo nàng biết là không thể lấy lời mà an ủi được tấm lòng thương nòi như nước của chồng nàng cũng đứng dậy lấy chỉ ra thêu Nốt tấm Khăn Lụa màu Nguyệt bạch Chương 13 bỗng con lệnh gọi hai vợ chồng Hoàng Tùng và trong cung lập tức Tùng đoán ngay việc xảy ra nhưng chàng xấu vẻ mặt hớn hở nói với vợ tôi chắc đạo quân An Nam đã vượt qua biên thùy và tiến thẳng về gần tới đây Công chúa hỏi tên thị vệ thì hắn thưa lúc thánh Thượng sai con thấy Ngài có nét mặt lo lắng đồng thời Ngài gọi cả các võ quan để họp bàn công chúa nhìn Tùng Thế thì Tướng Quân đoán đúng thật là một việc xảy ra không ai muốn Tùng không đáp chàng lẳng lặng đi nhìn mây bay nghe gió thoảng mới thấy lòng khoan khoái đến cổng hoàng cung chẳng nhận thấy sự canh phòng cẩn mật hơn mọi ngày vợ chồng chàng phải qua cổng con vì cổng chính đã đóng chặt hai cánh Lim lại và gài then đóng sống cẩn thận tên lính canh đứng đón Tùng nói hoàng thượng phán mời vào mã và công chúa xem cuộc giao chiến Tùng vui sướng đi dạo bước vào cung lát sau chàng đã đi ngựa theo vua ra phía cổng thành mà hai cánh cũng đóng chặt gài then rất kỹ lưỡng chàng bước chèo lên bậc gạch xây lòng vui sướng vua Chiêm thành ngồi trong trời Nhìn Tùng lộ ra nét mặt buồn sầu trở tay nói quần An Nam giáp tiền đến đây đằng xa kia bụi bay mù Và Tướng Quân gieo nghe đã rõ chưa cổng thành sắp có trận giao tranh kịch liệt ta muốn cùng Tướng Quân chứng kiến bên An Nam có vị lão tướng là Hoàng cư Tướng Quân có biết người hay không tổng đáp giọng kiêu ngạo tàu bệ hạ chính là bác ruột thần lại là cha nuôi thần vua cười nếu là dòng giống họ Hoàng của Tướng quân thì ta rất thất vọng cho quân Chiêm Chẳng thế mà ngoài cửa ai trong một lúc ngài giết hai tướng giỏi và vượt qua biên Thủy nhanh như Chớp nói đoạn vua quay lại gọi tên thị vệ nói thầm vào tai nó một câu tên thị vệ cúi đầu vâng lệnh rồi hấp tấp chạy xuống mặt đất mày bụi tới gần dần tiếng người ngựa rầm Rập toán Quân thắng trận Tiến mạnh như phong ba bão táp chẳng mấy chốc ở phía đường quanh người ta đã trông thấy toán người đông nghỉ nghịt cỏ bay sập đất gầm giáo sáng lóe dưới ánh mặt trời Vua Chiêm trở người cưỡi ngựa đi đầu hỏi Hoàng Tùng có phải lão tướng họ Hoàng đây kia không tổng gật đầu tàu bệ hạ phải lão tướng vượt biên giới nhanh quá vì đã tấn công vào lúc không ai ngờ lão tướng giết hai tướng trong trận hôm qua trong nháy mắt tổng chối Nhìn bác ruột cho kỹ ông già càng tiến dần chàng trông càng rõ và cảm thấy Đồng Tâm hoàng cờ cưỡi ngựa hồng lẫm liệt trong bộ quân phục gọn gàng tay cầm thanh gươm trường sáng quắc bộ sâu và tóc bạc phơ của ông già phản lại với màu da còn hồng hào càng tăng thêm cho ông vẻ quác thước chồng ông nhanh nhẹn hăng hái như người thanh niên Đành vậy nhưng hoàng tùng vẫn thất vọng chàng nhấc trộm Vua Chiêm thấy ngày chăm chăm nhìn về phía trong thành có ý nóng ruột lắm bỗng đạo quân An Nam nổi trống chiêng ầm ĩ và tiếng la tét om sòm Hoàng cử múa Gươm phi ngựa đến cửa thành thì bắt đầu ở phía trong một con ngựa chạy như bay xa bốn chân như băm như bổ làm bật bụi đường tung mủ lên tùng nhìn thấy hoàng tử với một nét mặt quả quyết chàng mím môi lại thở dài hai ngựa Gặp nhau đều đứng dừng lại Hoàng cử qua Gươm trước mặt con ngựa hồng hí lên một tiếng rồi mạnh bạo chồm tới bên địch Hoàng tử cũng sa Gươm hai thanh sắt chạm vào nhau những tiếng san sẻ Nghe rùng rợn người đánh người đỡ nhạt chém miếng đâm lúc người này cúi đầu để tránh lúc người kia nghiêng mình đẩy lửa chiêng trống Thanh La tiếng sao Hỏa thúc dục Hoàng Tùng không giỏi mắt chẳng chú ý tưởng Ly tưởng tí cử chỉ của hai đối phương chàng khắp khỏi mừng và phấn chấn trong lòng khi thấy bát tràng càng đánh càng hăng và thấy hoàng tử dù khỏe hơn nhưng có nhiều miếng hớ trái lại bác Trang rõ là một người tướng lịch tuyệt có những mánh khóe rất chắc chắn chàng đổi thất vọng ra hi vọng quyết thể nào Hoàng tử cũng thua thì quả nhiên sau tranh Một lúc lâu hoàng tử quay ngựa vào chạy về phía thành hoàng tử thuốc ngựa vi đuổi lao theo một nhát Gươm nhưng cuộc công chúng Thì bỗng bên phía Quân Chiêm tiếng reo hò vui vẻ nổi dậy vào một người mặc đồ trắng ngồi trên mình ngựa bạch phi ra như bay Hoàng Tùng chưa rõ ai nhưng như có linh cảm biết rằng đó là một vị tướng đại tài xuất trận chống ngược tràng tình thình thình chàng nhìn kỹ thì té ra là công chúa vợ chàng chàng thở dài mím chặt môi lại công chúa nhanh như cái cát tay cầm chiếc gươm ngắn xông lại hoàng cơ tiếng reo hò vẫn vui vẻ như Để Hoan nghênh một vị cứu tinh chống ngực Hoàng Tùng bỗng nổi mạnh chàng như bị hoa mắt mỗi vết loóe sáng trên không Mỗi tiếng gươm trảm nhau chàng lại giật mình và càng chú ý nhìn kỹ mà càng nhìn kỹ tóc chàng cảm thấy quay cuồng chàng muốn nhảy xổ xuống đất mà nhảy xổ xuống đất để làm gì Chàng cũng chưa định để ngăn vợ chàng Đừng giết bác tràng ư để ngăn Bát Tràng Đừng giết vợ chàng ư thật thế giá chàng nhảy xổ xuống đất Chàng cũng không biết làm thế nào chàng đứng trên mặt đành theo dõi hai lưỡi Gươm lúc mím môi lúc trợn mắt lúc gõ lưng lúc cúi đầu chẳng khác gì chững chạc ở trận tiền ruột chàng rối như mớ bỏng bông nhưng bỗng Mặt Trăng xám lại chẳng thấy bác chẳng yếu dần và vợ chàng càng đánh mình ươm cảng hay xa xỉ nàng lại tấn công nhiều Khiến ông già chỉ còn kịp đỡ mặt ông già mỗi chốc một bất giác đi vua Chiêm cũng chú ý vào cử chỉ của hai đối phương không kém Hoàng Tùng ngài chủ ý quá đến nỗi chính Ngài tự thấy như đường đánh nhau và thở hổn hển vì mệt nhưng trái với Hoàng Tùng đưa hồi hộp lo cho bác thì ngài đương khớp Khỏi mừng cho con ngài là quan đến nỗi ngày mỉm cười một mình và sực nhớ đến Hoàng Tùng đứng bên cạnh công chúa mỗi lúc một tiến tiếng sao Hỏa bên quân chia mỗi lúc một to hơn hoàng cơ thì yếu dần xem lợn rừng thế nguy đến nơi vua vui sướng ngài cũng muốn sao để khuyến khích kẻ gần thắng trận nhưng nể có từng đứng cạnh ngài phải ghìm sự hăm hở lại ngày liếc mắt nhìn con rể trên má người thiếu niên ngây ra vì thất vọng ấy có hai dòng nước mắt đường từ từ chảy xuống cằm Thật vậy Hoàng Tùng rất động tâm bác chàng Cứ mỗi lúc một lùi không thể cứu vãn được tình thế vợ chàng càng phấn khởi do những miếng Gươm thật hiểm hóc để lấy máu kẻ thù nguy quá hoàng cơ không thể tránh được sự bại trận mà đời sống của vị lão tướng như bị công chúa còn lỏng trong tay hai dòng nước mắt vẫn chan hòa lòng thương bác lòng yêu nước lên đến tột bậc chàng đã quả quyết chàng bèn lẳng lặng rút lấy cái cung đeo ở sau lưng giường cong cánh xa và lé mắt ngắm mũi tên đúng về phía công chúa nhưng chàng giật nảy mình một bàn tay giữ chặt lấy cánh tay chàng không cho chàng thì bật dây vua Chiêm thành tay giữ chàng miệng cười một cách may mỉa ấy xin Tướng Quân chứ làm thế Tướng Quân đã quên lời thề đứng chung lập hay sao ta cũng trung lập cơ mà Hoàng Tùng thất vọng đánh rơi cùng xuống đất chàng nghiến răng mà dám lại chẳng không đáp và vẫn nhìn kỹ chỗ chiến trường bỗng chẳng xuống một tiếng con ngựa hồng khuỷu cẳng và hoàng tử ngã lăn xuống đất và trong lúc hoa mắt Hoàng Tùng Thấy công chúa nhanh như chớp nhảy theo xuống đất xông lại ông già nàng giặc chân lên mình ông và gọi lấy dây trói tiếng chào hỏi nổi dậy vang trời Tùng Run bắn người lên nhưng ông già không cựa cầy để kháng cự ông đã mềm như sợi bún miệng đỏ ngỏm những máu Thì ra ông không để bắt sống ông đã cắn lưỡi chết cho trong chảo đợi anh hùng thời tướng bị bắt quần An Nam chạy tán loạn Quân thắng trận thuốc chống đuổi theo chém giết lia lịa tiếng kêu hỏa lẫn với tiếng sao trong đám bụi lẩm như mây Chương 14 nghe tin Quân Chiêm thành Thừa tháng kéo tới sân miềnn láng như bị tiếng sét đánh ngang tai Họ chạy toán loạn đi lánh nạn trừ những người nghèo không đủ bát ăn đành liều ở nhà để chịu những hình phạt trả thù ghê gớm còn thì không ai dám ở lại họ Lũ lượt kéo nhau đi trên đường đàn ông khỏe mạnh thì gánh vác đổi những thứ cần thiết hoặc đáng giá như quần áo thóc gạo tiền bạc đàn bà thì vừa bế con vừa dắt con vừa chạy các bà già lưng còng vừa chống gậy vừa cố kêu to cho người khác khỏi chen ngã họ xéo bừa lên nhau ai cũng cố tránh chết dưới mũi tên vết sáo họ gọi nhau họ khóc lóc họ chửi Quân Chiêm hung ác họ chửi cả nhau nữa cảnh chạy loạn hỗn độn ấy diễn ra từ sáng đến trưa thì gần chiều Địch Quân kéo đến đỉnh miếu Lãng họ đóng ở đó đêm nay và không biết sáng hôm sau còn kéo đi đến đâu quân lính chia nhau vào các nhà để kiếm thứ ăn họ bắt lợn bắt gà họ gọi người làng ra hầu hạ Việc làm bếp dân phải gánh nước Quân rơm củi và vào những nhà vô chủ lục lấy nổi niêu bát đĩa và gạo rượu khi Quân ăn uống no say Trời vừa tối sập những người mỏi mệt thì nằm lăn trên sàn đình để ngủ nhưng phần nhiều họ dừng mỡ kéo nhau đi chơi lũ năm lũ 3 họ hát vang lừng trên đường và nói cười ầm ĩ vì không có chăng nên các ngõ tôi Đen như mực muốn có ánh sáng để đi dễ họ đốt một chiếc nhà để soi đường khi ngọn lửa bắt đầu bùng bùng cháy Họ vỗ tay gieo mừng khen ngợi trí thông minh của người đã nghĩ ra rượu kế gió vù vù thôi lửa bốc máy nọ sang mái kia sáng rực một góc làng nhưng không có một tiếng kêu cứu không có một tiếng than khóc các chủ nhà đã đi vắng và nếu có nhà cũng chỉ dám đứng xa mà thở dài nhìn cơ nghiệp ra cho quân lính vào những nhà gạch xem có gì có giá trị thì lấy họ bổ tủ bổ hòm phá các cửa buồng có khóa Họ vơ vét từ các đỉnh đồng to cho đến củ khoai lang sớt rồi họ tìm thú nguyệt hoa trong đám đàn bà con gái không có chỗ trốn phải nằm ẹp ở trên giường vì sợ sệt họ chẳng từ tự bà già năm 60 tuổi cho đến con gái 7 8 tuổi sức hàng gái của họ đã làm những người không đủ lực biến thành những thây thây ma xám nhạt và lạnh ngắt có khi muốn vui hơn họ đốt đống rơm Cho ngọn lửa bốc cao ngất trời rồi vứt vào đó con chó con mèo con lợn và cả những đứa bé con nữa Họ cười không ngớt khi trông thấy Những vật bị thui dậy chết da thịt xèo xèo nước xa vàng ện rồi đen xì xông lên một mùi khét mò trong làn khói đen Đặc họ càng cười ngặt nghèo khi những vật ấy biến thành hình than đỏ rực nhỏ chắt lại rồi lỏ là tả ra cho rồi sáng hôm sau khi toán Quân kéo đi làng miếu Lãng hoàn toàn bị tàn phá tan tành không còn một tiếng người không còn một tiếng Phật là vì chỗ nọ chỗ kia thỉnh thoảng có những cái cây không đầu nằm cỏng queo ở mặt đường có những cái đầu chơi chọi lăn lóc trên rãnh nước còn những cái thân có đầu nhưng thiếu chân tay hoặc có những cái thân còn đủ cả bộ phận nhưng máu tím còn đọng trên ngực và tất cả đương làm mồi cho lũ Nhạn Xanh Chương 15 có mật chỉ với Trần Văn Phùng đến kinh lệnh quân ra khí giới đi đánh chim thành vua hoàn toàn tín nhiệm ở người tướng tuổi trẻ này vì chàng vừa bại được toàn quân Trung Hoa tràn sang bờ cõi tiễn sứ giả đến đầu làng khi chia tay phủng nhác lại câu đã nói ban nãy Xin ngài về tâu với hoàng thượng rằng tôi phụng mệnh sáng mai tôi khởi hành đội trước giờ Tý mọi người đã có thể lĩnh cỏ lệnh ra trận rồi sứ giả Ngậm Ngùi nhìn Phùng Nhưng tôi rất ái ngại cho ngài Vì việc nước không để sứ giả nói rất Phùng cười tôi cưới vợ đã được 10 hôm chứ nào phải hôm qua hôm nay gì mà dù có mới cưới hôm qua hay hôm nay đi nữa thì lúc quốc gia đã sợ mình nữa nào hưởng vui lấy một mình huống hồ có lệnh trên sứ giả thở dài ngài là môn đệ hoàng Tướng Quân có khác chỉ lỗ quan văn Chúng tôi là vô ích rồi yên một lát sứ giả tiếp à Tôi nghe đồn trước khi hoàng tướng quân ra trận Ngài có bói một ván cờ đánh với Người Đầy Tớ xa khi ngài gần Thua ngày thi hẳn đôi xe để lừa tướng bên địch đến gần quân tốt đầu của ngài rồi ván ấy ngài được phồng gật đầu tôi cũng nghe người ta kể chuyện như vậy thế cờ ấy được chuyển tụng ai cũng chịu Hoàng Tướng Quân có những hành động hùng vĩ biết hy sinh cả đôi xe để đổi thua ra được không trách đời ngài là một đời của những chiến công oanh liệt xứ sở lắc đầu nhưng được ván cờ bói ấy tướng quân Tưởng ngài sẽ thắng trận nhưng ở đâu triệu ấy nó vặn vào ngày ngài đã bị bên Chiêm thí hài mạnh tướng để dừng Ngài đến gần cung đến nỗi ngài bị thiệt mạng vùng nhìn sứ giả trầm ngâm Không ai nói với ai thêm nữa một lát hai người phải chào nhau vùng trở về đi rất hăm hở tới cổng nhà chàng đã thấy người vợ Mọi khi còn bán lẻ lần này bảo sản ra đón vừa cười vừa nói anh có chỉ vòi đi Dẹp giặc Phùng mỉm cười gật đầu phải em nghĩ sao nàng âu yếm Nhìn chồng đáp việc nước Tùy anh quyết định Anh hỏi ý kiến đàn bà làm gì phồng mỉm cười nếu vậy Hay nói đoạn chàng cùng vợ vào trong nhà em ngồi đây anh nói chuyện vậy em muốn để anh đi phải không Vân Vân làm tài trai nên sống cho xứng đáng Nhưng nếu chết thì sao Em tưởng chết cho nước là chết Vinh tức là để lại cho cuộc đời sống không vô ích thấy vợ Khảng khái vùng mừng rỡ ban nãy là anh hỏi thử em này anh mới hiểu Em thật xứng đáng là vợ anh vậy Muốn xứng đáng là chồng em Anh xin thề là Phen này đi một là anh thắng trận hai là chết bỗng người thiếu phụ rưng rưng nước mắt không đáp Phùng nói em không nên có những cái thường tình của nữ nhi bổn phận em lúc này là làm cho anh hăng hái trong lòng không em vẫn khuyên anh đi mà cứu lấy giống nòi đất nước mang cái Đắc Thắng mà về nhưng là vợ khi nghe chồng nói đến tiếng chết không động tâm sau được làm người ai chẳng có tình ở anh đành vậy nhưng cái tỉnh non sông mới là thiêng liêng phải đặt nó lên trên tất cả quần Chiêm xâm chiếm nước ta bổn phận của cả quốc dân ta là phải đánh đuổi nó đi Nếu chỉ Thiết đến gia đình thì một ngày kia đất nước tan tành tất trăm nghìn vạn triệu gia đình cũng ra cho anh nói chí phải trong lúc này chỉ có hai chữ hy sinh là to hơn hết Nếu ai cũng ích kỷ chỉ biết sống yên cho thân mình vì cha mẹ vợ con thì nòi giống bị tiêu diệt sống như thế là Sống Nhục là sống hại không xứng đáng là người An Nam và anh lại là tướng An Nam lão tướng Hoàng cử đã không đành với tuổi già chịu bỏ mình nơi chiến trường ngài đã treo một tấm gương sáng cho bọn trẻ anh ăn lương của nước Há không theo gót bậc tiền bối hay sao Vả lại lão tướng là thầy Anh tỉnh sư để anh lại chịu bó tay nhắm mắt cho quân thù Tung Hoành trong nước mảnh hay sao Vâng em không dám ngăn Em thử nghĩ đến giang sơn nói giống mình mà xem một ngày kia nếu mình hèn thì giang sơn tan tành nòi giống tiêu diệt mà non sông mình vì đâu mà được duy trì cho đến là do ở sự hi sinh của các bậc anh hùng xưa đã đánh đuổi người ngoại quốc dám xâm lấn nó nếu thiếu những bậc ấy nếu tinh thần của người An Nam bạc Nhược hãy hỏi một mảnh đất của ta có còn là của ta nữa hay không mà nói giống mình với đâu mà tồn tại Em thử nghĩ kỹ ta tính ngược lên mà xem xỏ gì có ta vì cha ta đẻ ra cha ta là con ông ta Ông ta là con cụ ta cụ ta là con kỵ ta kệ ta là con tổ tiên ta giả Tab xả táp từ ông thủy tổ đầu tiên là người An Nam cùng sống với loài người khi bắt đầu có không biết đã mấy nghìn vạn năm nay nghĩ đến như vậy ta phải biết quý thân ta ta không nên để cho con cháu ta thành nòi giống khác nước An Nam là của người An Nam em ạ Phùng nói xong yên lặng một lát rồi tiếp cho nên anh nghĩ lại giận Hoàng Tùng em ạ Tùng là bạn Chi thân với anh anh từ ngày anh ta lạc sang đất chàm Lấy Con Vua chàm chẳng biết anh ta còn tí tinh thần an nam nào không Hai vợ chồng thở dài người thiếu phụ hỏi bao giờ anh định lên đường lệnh nhà vua khẩn cấp bà đi cứu nước thì phải đi ngay nên tinh sương mai anh khởi hành Vậy chiều nay em rửa mâm cơm cáo tổ tiên phồng gật đầu đó là một ý kiến hay em nên vui vẻ cho anh vui lòng thiếu phụ cười em rất vui vẻ em được anh ra trận lấy là một sự hãnh diện lắm Em chỉ Chúc anh trong thắng trận mà trở về anh đã thề một là Thắng hai là chết phải anh nên thề thế mới quả quyết hăng hái được nhưng em hãy hỏi một điều là nếu rủi anh không Đắc Thắng lại bỏ mạng ở trận tiền thì anh có thương em quá bùa không phồng Ngậm Ngùi nhìn vọt nàng mỉm cười lắc đầu đó anh đã trù trừ mất nhẹ đi rồi em xin nói trước để anh yên lòng rằng nếu anh thắng trận thì vợ chồng còn được ở với nhau đến lúc đầu bạc răng long bằng anh có mệnh hệ nào thì em xin anh chưa nghĩ đến em vì nghe tin anh chết em sẽ theo anh xuống suối vàng ngay lập tức em cũng tự tử để chọn đạo vợ chồng Phùng không biết nên khóc hay nên cười nên vui hay nên tủi trong lúc động tâm chàng thốt lên một câu Em thật xứng đáng là con cháu Bà Trưng Bà Triệu nói đoạn chàng cầm Gươm chạy ra sân múa may nhảy nhót Như điên Như cuồng Chương 16 hưởng ứng là hiệu triệu của Trần Văn Phùng chưa đầy hai hôm hơn một vạn tráng sĩ tới tấp đến ứng mộ ra lính để dẹp giặc Phùng bắt họ xếp hàng trước cửa đình Lưu Thượng rồi đi điểm một lượt thấy những người già quá hoặc trẻ quá chẳng lại bước ra nhưng họ đều nhăn nhó kêu nài xin ra trận những người được tuyển bầu cử nét mặt rất vui phải Phùng thưởng tiền cho những người bị thải hồi quý rạo họ mấy câu rồi cho họ về xong việc điểm binh Phùng đứng trên thảm đình nghiêm trang nhìn xuống hàng quân mọi người im phăng phắc hơn một vạn người không ai dám mấp máy miệng Sự Yên Lặng thiêng liêng làm tăng thêm vẻ oai hùng Phùng đứng trên cao sang sàng nói xuống hỡi tráng sĩ ta đi Phen này phải thề với nhau một là được trận hai là chết hết nào anh em nói tiếng thề Nói to lên để thấu đến trời đi dứt lời một vạn cái miệng đều há to ra đồng thanh hô thuê tiếng vang Ngân tận trong khách núi khủng tiếp Thế anh em quyết được hay quyết chết lại tiếng đáp đồng thanh quyết được phồng gật đầu phải Ta cũng quyết thế nhưng anh em có nghĩ rằng anh em là những người xưa nay chỉ quen công việc làm ăn ở đồng ruộng Như chưa hề biết cái cung cái kiếm thế nào hay không tiếng xôn xao nổi dậy ai nấy ngơ ngác nhìn nhau nhưng vùng mỉm cười thôi Yên tráng sĩ hãy nghe ta nói sự yên lặng lại trở về Phụng tiếp ta đã nói là quyết được ta nói một là được trận hai là chết hết Nhưng có lẽ nào ta chịu chết đến một người nếu ta không chắc chắn được trận Chẳng lẽ ta dắt các người đến chỗ chết hay sao anh em chưa quen với cái cung cái kiếm thực nhưng không hề gì người thạo cung kiếm mà không có lòng cũng vứt đi anh em là những kẻ có lòng có một lòng giết giặc chàng giằn từng tiếng để nhắc lại có một Long giết giặc có một lòng là đủ có một lòng là có cả cứ đem lòng quyết chiến đến trận tiền ta cũng đủ làm lui quân giặc tiếng giao dậy đất để Hoan hô lại nói hay thật thế đem lòng can đảm đem lòng hi sinh ta cất bước ra đi cải tiến tiến một mạch cho đến kinh đô Chiêm thành tà phá tung cổng thành mà vào cắm lá cờ vàng lên trên ngọn tháp tiếng Hoan hô lại rầm rầm Nhưng trước khi lên đường hãy cùng ta cúi đầu xuống để từ xã Tất cả mọi cái thân yêu của ta nói đoạn Phùng cúi giảm lưng xuống từng ấy cái lưng cũng đồng thời cúi theo bỗng Phùng Gọi ba quân đứng thẳng dậy ta đi và hẹn 10 hôm nữa sẽ về trước cửa đình này Không sót một người để cất chén rượu khao trước khi giải tán ai về nhà người nấy dứt lời chồng chiêng theo nhau điểm ba hồi chín tiếng loa dịch những câu xài để ra hiệu Phùng nhảy lên Mình ngựa đi bước 1 hàng vạn gót chân lần lượt theo nhau nện xuống đất làm cát bụi bay mù dân làng đổ xô ra xem đứng dẹp sang bên đường họ kính cẩn nhìn bọn Nghĩa Dũng có những bà già tay chống gậy cũng ngó cổ qua hàng rào hai dòng trước mắt như mưa còn những ông già mặt cương quyết đứng cạnh cái thúng đựng những gói con bọc giấy đỏ để phân phát cho tráng sĩ gói thì một ít tiền gói thì cái khăn mặt gói thì ít đồ ăn gói thì bài thơ chữ nho gói thì con dao bằng sắt rồi khi thúng rỗng không Ông chúc tụng quân lính bằng những lời tốt lành Có một người mù nhờ đứa cháu ra xa giữa đường Đợi khi nghe Tiếng Chân Ngựa vội vàng thì thủng Lậy thấy cả nhân dân hoan nghênh bà hy vọng vào mình vùng Cảm động lắm chàng càng hăm hở hăng hái chàng nhìn lên vùng xanh cao thăm thẳm chàng nhìn núi sông Đồng Ruộng rộng bao la cỏ cây mơn mởn lấp lánh giọt sương dưới ánh mặt trời buổi sáng màu nắng vàng làm cảnh vật thêm trong sáng vui tươi bỗng trong bụi xa xa chim Đỗ Quyên vô tình kêu Quốc đều đều và thong thả Phùng chạnh lòng tiếng chim khắc khoải thảm sầu như tiếng gọi tha thiết của Giang San Chương 17 Trần Văn Phùng đuổi được Quân Chiêm thành ra ngoài bờ cõi và thừa thế đánh dấn vượt qua bên Thùy tiến đến cửa thành Lúc ấy trời đã ngả chiều vì không thấy bên địch ra nghênh chiến chàng bèn đóng quân sĩ lại để nghỉ ngơi ăn uống cơm nước xong chàng vẫn khăn trắng áo trắng đứng trên tảng đá Cao họ Ba Quan lại nói hỡi anh em trận sắp tới này là trận sống máy ta lại muốn cùng anh em nhắc lại lời thề thắng hoặc chết quân lính đồng thanh nhắc tháng hoặc chết nhưng trước giả quyết liệt này ta muốn yêu cầu anh em một điều rồi chẳng trở tay xuống đất chỗ này là nơi đã đổ biết bao nhiêu máu tướng sĩ An Nam ta tới đây ta không thể nào quên được những bậc anh hùng nghĩa sĩ đã hy sinh cho đất nước trước ta Vì vậy ta vẫn đổ trắng để tăng các bậc đàn anh ta muốn Ba Quân cũng làm như ta để tỏ lòng biết ơn người trước dứt lời tiếng phải xé xoàn xoạt họ xé thắt lưng xé vạt áo xé những thứ trắng để cho nhau mà chỉ quanh đầu chẳng bao lâu một vạn cái đầu trắng toát đã đứng nghiêm trang yên lặng để trả lệnh Phùng nói ba quân chúng ta đến đây mục đích không phải xâm lấn đất nước Chiêm thành mà chỉ là trừ cho nước ta một kẻ địch một kẻ địch ghê gớm lúc nào cũng rình rịch tốt nuốt sống nước ta mà thôi chốc nữa đây sẽ có một cuộc giao tranh ghê gớm ta đã thề với nhau một là Thắng ai là không trở về ta sẽ chết theo những bậc đàn anh vậy anh em cúi đầu xuống gọi là làm lễ viếng những bậc Nghĩa Dũng một vạn cái lưng cong xuống yên lặng một lát rồi mọi người đều ngẩng dậy những bậc Nghĩa Dũng sẽ phù hộ cho ta ca khúc khải hoàn mà trở về Nhưng trước khi thắng trận ta phải nghiêm cấm các quân sĩ là vào thành không được tàn phá cung điện không được tham lam của cải của ai không được hành hiếp tróc lương sân ta đến đâu cũng nên tỏ là một dân tộc đầy lòng nhân đạo lương dân là những người vô tội đối với ta không thù hằn gì ta nói vậy chắc có người bảo ta nghĩ lầm vì lương sơn tức rồi là lính tráng của nước Nếu không giết họ đi tận một ngày kia họ lại báo thù Mình yên lặng một lát Phùng mỉm cười lắc đầu nói nhưng không phải lương dân sở dĩ ra lính một là vì bắt buộc hai là vì tự ý họ bị bắt buộc cố nhiên họ vô tội Nếu họ tự ý ra lính chẳng qua vì lòng họ yêu nước họ cũng như ta yêu nước chúng ta bổn phận thiêng liêng làm con nước nào phải một cái tội Vả lại làm lính là để giữ bờ cõi nào phải để xâm lấn nước ngoài kẻ bắt họ xâm lấn nước ngoài là vua của họ Vua Chiêm thành mới là Cửu địch của ta ta chỉ có một người ấy là Kiều địch chưa được kẻ cừu địch ấy chờ được mấy người tướng của hắn ấy là nước ta hưởng Thái Bình còn dân Chiêm thành hoặc dân nước nào đi nữa đều đối với dân An Nam là anh em đã là người ai không muốn sống yên ổn mà làm ăn khạt máu chỉ có một mình người khát máu ấy đem chôn bao nhiêu vãn sinh linh để làm gì để được lưu danh với hậu Thế để thỏa lòng ích kỷ của con để chút được nỗi tư hiềm Bé Nhỏ người khát máu ấy bát lương dân lìa cha mẹ vợ con lìa đời sống đương cần thiết tha cho gia đình người tàn bạo ấy tìm cái vui trên núi xương sông máu của đồng loại Bởi vậy lương dân Chiêm thành cũng như anh em ta đây ta nên thương họ ta nhắc lại Họ là những người vô tội Thật vậy vua Chiêm thành Mà Chiếm được nước ta thì lại về ai trước lợi cho vài người sang làm quan cai trị vơ vét tiền của lợi cho mấy bọn buôn bán Một Vốn Bốn Lời lương dân có được hưởng gì không không được gì hết mà trong khi bỏ gia đình vào quân ngũ Nếu không thiệt mạng ở chiến trường thì cũng thiệt cuộc làm ăn đương tiến hành ở nơi quê cha đất tổ cho nên ta chỉ có một kẻ thù một kẻ thù hiện đường đứng nhìn ta trên mặt Thanh kia vừa nói chàng vừa trỏ tay Quân sĩ nhìn theo thấy vua chia mặc áo võ tướng đương tròng trọc trông xuống Trần Văn Phùng nhảy toát lên mình ngửa và sang sảng hô Quân giản thế trận tiếng trống nổi lên mặt trời đỏ chói những sắc giận bừng bừng cây không gió đứng lặng như sợ hãi Chương 18 cũng như lần trước lần này Hoàng Tùng theo vua Chiêm thành lên mặt thành Xem cuộc giao tranh Chàng đầy vẻ lạc quan khi nghe tin Trần Văn Phụng cầm quân chàng rất tin ở Tài người bản thân ấy thật vậy Từ hôm trông thấy Hoàng cử tử trận chàng âu sầu buồn bã lúc nào cũng ủ rũ ngồi thở dài cho đến khi nghe nói Quân An Nam phản công dưới quyền chỉ huy của Trần Văn Phùng chàng mới thấy lòng phấn khởi lại những tin Quân Chiêm thua khiến vua khi lập bàn đạp ghế đùng đùng trên môi chàng mới lại nở ra những nụ cười tươi như trước Tùng đứng trên mặt thanh nhìn Phùng giản thế trận lấy làm ưng ý lắm nhưng tự nhiên chẳng tủi thân tự cho mình như con chim gáy nuôi trong lồng khi thấy con chim khác được tự do bay nhảy ở ngoài trống trong thành nổi lên một con ngựa bổ đất visa Tùng nhìn kỹ hoàng tử gọn gàng trong bộ Nhung phục màu lá mà tay đường quả tít một thanh gươm dài lưỡi sáng quắc Phùng thúc ngựa chạy đến nghênh chiến hai lưỡi Gươm trảm nhau kêu một tiếng rùng mình Rồi từ đó cuộc đánh nhau bắt đầu hăng đối phương không bên nào kém bên nào lưỡi Gươm lóe sáng bật lên những tiếng như nảy lửa Hai người cùng hăng Bình đánh bên đỡ bền đỡ bên đánh cả đôi cùng nhanh thoăn thoắt cũng như bận trước cả vua lẫn Tùng cùng tròng trọc theo dõi từng nhát Gươm và cũng hồi hộp Nhưng Tùng vẫn lạc quan vì nhận thấy ở bạn những miếng Tài nhưng đồng thời tiếng Hoan hô reo hò bên phía Quân Chiêm cũng làm vang trời một con ngựa trắng phi xa Tùng nhìn theo công chúa ngồi trên mình ngựa như bay ở cổng thành ra tiếng gieo hò vẫn không ngớt như đón chào vị cứu chúa lưỡi kiếm lại xoay sang đập vào nhau dồn dập Hoàng Tùng tự nhiên sáng mặt lại chẳng lo cho bạn chẳng nhớ những miếng hiểm hóc của vợ chàng Đã kết liễu đời cha nuôi chàng chính cũng ở chỗ này nữ tướng nhanh như cái cắt nhưng Nam Tướng hăng như con hùm trời đã sẩm chiều cơn gió hiu hiu đã bắt đầu nổi lên vậy mà cả hai người mồ hôi như Sơn vào mặt một lượt Quang dầu bóng nhẫy chồng vẫn thúc Chiêng vẫn thua tiếng sao hò vẫn rục rã hai con ngựa cụt tay lại phía sau lúc theo cương nghiêng cổ sang một bên lúc bị thúc trộm lên phía trước mặt Phùng Như mỏi tay phải đổi Gươm sang tay trái và miếng Gươm trái tay không kém sức mạnh và vẻ hay những tiếng tràn trát kinh hồn của hai thanh sắt làm bật những tia lửa trong lúc nhá nhem tổng ngồi trên cao phải dùng hết sức mắt để cố nhìn cho khỏi bỏ qua một máy tay bỗng công chúa phải lui và Phùng Tiến Lên tấn công quyết liệt tiếng người tiếng trống tiếng chiêng càng làm huyên náo cảnh chiến trường công chúa lại Lùi vùng càng tiến và chém dồn dăm bảy nhát nhưng công chúa đều tránh được Tùng liếc thấy vua Chiêm lo lắng lộ ra nét mặt ngải cúi xuống công chúa thét những tiếng ghê người rồi trong lúc Hằng tiết ngài Dương cong cánh cung của ngài lên ngắm mũi tên về phía Phùng Nhưng Tùng đã trông thấy chàng nhảy xổ lại Giữ lấy tay vua xin hoàng thượng chớ làm thế ta nên Trung Lập là hơn và hoàng thượng đã hứa với thằn lằn trước vua quác mắt nhìn Tùng nhưng đành vứt cùng xuống thì vừa lúc ấy công chúa quang khí giới quay ngựa chạy vùng chém theo như hột bàn phi ngựa đuổi nhưng bất ngờ chàng bạn học 3 Quân lại bảo hỡi anh em vừa rồi ta bị một mũi tên độc Chắc chắn là không thể cùng anh em chồng thấy cái kết quả của trận quyết liệt này vậy Tao muốn dùng hai người nhanh nhẹn và một người can đảm ai bằng lòng giúp ta thì tiến lên đây bọn Quân sĩ đường Ngậm Ngùi bóng ồn ào Chen nhau để tranh cho được việc của tướng sai bảo Phụng chọn được người bèn hỏi lần lượt anh tên là gì Nguyễn Vũ Anh về ngay kinh đem tin ta chết báo cho hoàng thượng biết để ngày định liệu nhìn người thứ hai chẳng hỏi anh tên là gì Phạm Minh Câm Anh về quê ta báo cho vợ ta biết ta bị mũi tên độc chỉ còn sống trọn đêm nay là cùng rồi chẳng dặn hai anh đi ngay đi cho mau chàng hoàng người thứ ba anh tên là gì Nguyễn Hùng Cường Phùng gật đầu mỉm cười Hùng Cường tốt lắm tên anh thật hợp với công việc tôi ủy thác sau khi tôi chết anh sẽ tạm thay tôi trong khi chờ quân tiếp ứng sáng mai tan canh Xong anh kéo quân phá cửa thành phá cho kỳ được mà Vào Tôi quyết thế nào quân ta cũng toàn thắng nói đoạn chàng cởi mũ trao cho Hùng Cường và nói to hỡi Bà Quân sau khi ta chết các anh Tuân lệnh Người đội mũ này một lòng Tuân lệnh Thủy sống chia sẻ nhau thì chết thôi cho mọi người lui ngủ cho yên giấc Để mai làm việc đừng nghĩ gì đến ta bọn quần không nhúc nhích họ chòng chọc nhìn Phùng trong lúc yên lặng có những tiếng tút Tít nhưng Phụng quát chó lui yên lặng mà lui bỗng Hùng Cường nói to anh em mặc đồ trắng cả đi dứt lời chỉ trong một loáng lại từng ấy cái khăn trắng hiện ra dưới ánh trăng mờ rồi tiếng khóc học to lên theo nhau như một nhà đông Con cháu mà có người chết họ khóc cần thiết như thương một người cha thân yêu Phổ Cảm động quá cũng rưng rưng nước mắt Hùng Cường ra lệnh anh em ta cúi lạy chủ tướng đã cho ta Lòng hăng hái và chi phấn đấu hàng vạn cái đầu thì thuộc lễ rồi lại đứng yên lặng Hùng Cường tiếp anh em tà thể với chủ tướng là sẽ nghe lời chủ tướng tàn canh mai kéo nhau vào Phá cửa thành một là Thắng hai là chết đến người cuối cùng Tiếng thề lại đồng thanh vang dậy lúc ấy cơn sốt đã làm Phùng Pháng vất đầu óc và ê ẩm mình mẩy Chàng Bảo Hùng Cường cho lui quân khi bà Quân ai về chỗ nấy Phùng bèn xé Vạt Áo Trong Nhờ Hùng Cường bó kỹ vết thương thấy vùng không nghỉ Hùng Cường nói Xin mời chủ tướng đi nằm Phùng Lắc đầu không còn chủ tướng có đau lắm không cũng đau nhưng không hề gì rồi muốn làng sang chuyện khác Phùng nói để cổ vũ Hùng Cường phán gò nói của Hoàng lão tướng thực là nghiệm ngày thi hai xe để lấy công Toàn Thắng cho quân tốt Dạ Thế cơ ấy sẽ lưu truyền mãi mãi nhưng xem chủ tướng chưa nói nhiều vì chủ tướng có vẻ mệt nhọc lắm không hề gì sự thực chẳng đau và mỗi lúc hình như thấy trong mình một suy yếu thêm bỏ vết thương xong Hùng Cường lại sục Xin mời chủ tướng đi nghỉ Phùng đứng dậy ra dáng khỏe mạnh lắm đáp không ta chưa được phép nghỉ vì ta chưa chết và ta sống không được mấy chốc nữa vậy còn giờ nào ta phải hết sức làm việc cho non sông lúc nào nhắm mắt ta nghỉ một thể cũng không muộn rồi chẳng ra đi Hăng hái đi tiến về phía cửa thành chàng đã lặn ánh sáng mấy ngôi sao nhỏ lấp lánh trên từng cao không đủ làm tàu mọi vật Phụng hưởng đi đi bằng sức tàn của một người sắp đến giờ chết chàng Lần Theo dọc bờ hào nhỏ phía ngoài thành đất có trồng những hàng tre dày đến nhiệt độ hẹp chàng dưới mình nhảy phát sang rồi bỏ lên thành trôi qua rặng tre lọt được vào phía trong chàng đứng nhìn và đoán những nhà có ánh sáng ló ra ngoài chàng tiến đến một nhà lách hàng rào vào sân đứng ngoài nhìn qua cửa sổ hãy còn mở chẳng thấy Hoàng Tùng đứng nói chuyện cùng vợ rồi anh sáng le lói của ngọn đuốc chàng muốn gọi bạn ra chỗ riêng để nói chuyện nhưng chẳng như chàng nhíu đôi lông mi lại để nghĩ kế vụt chẳng trông thấy cái gậy dựng ở hiên Chàng liền vớ lấy xé vạt áo quấn vào đầu gậy rồi đập vào cành cây cho có tiếng động quả nhiên Hoàng Tùng quay nhìn phía ngoài và mở cửa ra sân phủng đứng lớp trong gió tối dở gẩy lên thẳng cánh vụt vào đầu Tùng một cái Mạnh Tùng choáng người ngã lăn ra bất tỉnh nhân sự lúc ấy có một sức mạnh ghê gớm Phùng ôm lấy Tùng ghé vai cõng dốc lên và theo đường cũ lần ra ngoài thành chàng nhảy qua hào với nơi tạm nghỉ chàng không biết mệt chàng người dùng nằm xuống cùng Hùng Cường lại gọi hồi lâu Tùng dần dần mở mắt ra thấy Phùng Tùng chớp mấy cái ngơ ngác Nhìn còn ngờ như trong giấc mộng Phùng nói tôi đem được anh ra đây thật là trời còn tựa quân ta anh nên biết nước Chiêm thành hai quấy rối bờ cõi nước ta giết hại lương dân tàn phá nhà cửa gây cho đất nước ta Một Nỗi oán hờn ghê gớm hoàng thượng ta đã cử đại binh đến chống cự nhưng mấy lần tiến đến cửa thành thì đều bị công chúa Chiêm tổng đứng dậy nghe gật đầu vị công chúa ấy là vợ tôi tôi biết Sở dĩ nước Chiêm Thành còn dám xâm phạm đến nước ta là vì người thiếu phụ nguy hiểm ấy còn sống Tùng hiểu ý cau mặt hỏi thế anh bảo tôi về giết vợ tôi đi hay sao tôi hãy tạm khoan trả lời anh câu ấy tôi xin hỏi lại anh là anh còn làm người An Nam nữa hay không Tùng cười anh hỏi là vậy sao anh còn đắn đo trong việc giết công Kim Thành tôi bị tên thuốc công chua bắn cũng không sống được lâu nữa Tôi đã yếu lắm rồi nhưng phải cố thu hết sức lại để làm một việc cuối cùng cho đất nước là lần vào cho được tới nhà anh đem anh ra đây để ủy thác anh việc trừ cho nước An Nam mình người thiếu phụ nguy hiểm ấy tức là bị công chúa Tùng lại cau mặt nhưng vị công chúa ấy là vợ tôi Phùng gật đầu Đành vậy tôi không còn sống bao lâu nữa để nói dài với anh tôi chỉ xin anh biết cho rằng đã làm người anh hùng thì phải để quốc gia lên trên gia đình cuộc xả tàn tảnh thì gia đình cũng tàn phá chính lúc tôi có chỉ vòi đi đánh Chiêm tôi mới cưới vợ được có 10 ngày tổng thỏ sài Đăm Đăm nhìn vùng trời tối đen chàng nghĩ lung lắm một lát chẳng nhăn nhó nói giết vợ thì tôi xin giết Tôi xin hy sinh gia đình cho đất nước nhưng vợ tôi có mang được 6 tháng anh nghĩ sao phồng cười Lạt tùy anh tôi không thể nói chuyện với anh được lâu nữa đâu Tôi chỉ cần cho anh biết một điều nữa là khi tôi đi ra trận vợ tôi có thể với tôi rằng hệ tôi chết thì nó cũng tự tử Vợ tôi là người chiêm thành diệt nó tôi xin Vâng nhưng còn đứa con tôi ở trong bụng nó cũng là người An Nam nó là máu mủ tôi phồng thản nhiên lắc đầu này anh ạ hiện giờ này vợ tôi biết tin tôi không thể sống được đã chết rồi mà tôi xin nhắc lại là tôi không có thì giỏi nói chuyện với anh lâu đâu tôi ra lệnh tan canh ngày mai một vạn quân ta phải phá cổng thành mà vào một là họ toàn thắng hay là họ chết cho đến người cuối cùng quần tháng hay chết nước còn hay mất là tùy ở Anh vừa dứt lời chẳng giơ Gươm tự tay trái đâm mạnh vào cổ ngã lăn xuống máu vỏ ra như suối Tùng cuống quýt đỡ bạn nhưng không kịp chẳng ngồi xuống cạnh cây Phùng xỏ đầu xỏ tay rồi yên lặng nhìn mà thở dài tổng thống hai dòng nước mắt tuôn ra như mưa chẳng ôm lấy bạn rồi Giật mình vật mẩy mà khóc đứng trước cảnh thảm Hùng Cường cũng dưng sức liên tưởng hồi một lát Tùng đứng phát dậy như bị một sự quả quyết nó sai khiến chàng cùng Hùng Cường lấy Gươm đảo sâu khoảng đất đặt xác phồng vào đó rồi lấp đi chồn bản xong chẳng đeo gươm của bàn vào sườn rồi về nhà Chương 20 ở nhà công chúa vẫn còn thức nàng ngồi thần người cạnh ngọn đuốc long lanh hay dòng nước mắt nàng thương hoàng tử bỏ mình nơi trận tiền thấy chồng về nàng lau má quay ra hỏi tướng quân đi chơi Tùng gật đầu phải đi chơi công chúa nhìn Tùng có vẻ ngạc nhiên hỏi đêm khuya Tướng Quân lại đi chơi mà sao Tướng Quân đeo Gươm làm vậy tổng cười là đáp tôi là Tường An Nam ban chiều được trông thấy cuộc giao tranh hăng hái nên cảm xúc Việt Nam đi dạo chơi công chúa dịu dàng nói vậy bây giờ đã khuya Tướng Quân cải Gươm ra đi nghỉ Tầm nhìn vợ một lát để trấn phút cảm động rồi nói không vợ chồng ta còn tình nghĩa đến giờ này nữa mà thôi công chúa hơi hiểu ý mỉm cười đáp Tướng Quân nói là Tùng gật đầu một cách cương quyết nói tôi không nói là công chúa thản nhiên thì chúng ta quyết liệt chứ sao nhưng xin Tướng Quân biết cho rằng người chiêm thành Chúng tôi phải như con giun con dế để cho người An Nam giết chết mà không biết chống cự ngược Chiêm thành không có tội gì để cho nước An Nam chiếm hết trâu nọ đến Châu kia Bà cứ để yên tôi yêu nước tôi tôi phải phụng sự nước tôi thế thì đôi ta cũng có bổn phận với đất nước chúng ta không thể ở được với nhau vậy Bây giờ công chúa là người chiêm thành tôi là người An Nam chúng ta là kẻ thù Không đội trời chung một là công chúa sống thì tôi chết hai là tôi sống thì công chúa chết công chúa vẫn thản nhiên gật đầu tướng quân nghĩ dắt phải vậy Tướng Quân muốn gì Hoàng Tùng không đáp chàng tiến đến phía tường lấy Thanh Gươm của chàng treo ở đấy trao cho công chúa còn chàng thì Cẩm Thanh Gươm còn đẫm máu bạn mà chẳng đem về chẳng nói tôi muốn thế công chúa cười khẩy Vậy xin mời tướng quân ra sân cho giọng nàng đốt to ngọn đuốc mang ra ngoài hè Chôn Chặt xuống đất Nói bây giờ tôi mới cho tướng quân biết điều này để Tướng Quân hiểu tôi là tôi là một người con gái Chiêm Thành Hơn nữa một vị công chúa Chiêm thành bấy lâu tôi ăn ở với Tướng Quân Tôi không lấy làm một vinh dự thật thế nước An Nam là một nước chỉ mong cưỡi đầu cưỡi cổ nước tôi mà tôi lại là vợ một người của nước cửu thủ cái nhục nhã ấy vì chữ hiếu với Cha tôi mà tôi phải chịu nhiều lúc tôi khóc ngấm ngầm nhưng trước mặt tướng quân tôi phải gượng tươi vui ăn ở cho hết Đạo làm vợ để khỏi mang tiếng đàn bà nước tôi thật thế lấy chồng địch Quốc Tôi so sánh cảnh tôi với cảnh đứa mò cua bắt ốc mà thèm cái đời sung sướng của nó mà xấu hổ với nó tôi chỉ còn tự an ủi rằng Thôi thì tôi cũng hy sinh một đời để trừ cho nước tôi một người tướng An Nam khi vì nhân đạo tôi đã cứu sống người ấy mấy lượt Hoàng Tùng lãnh đạm đáp xin công chúa chớ kể lẻ lôi thôi thần thấy tôi vua Chiêm thành có thể cầm tù nhưng tấm lòng yêu nước của tôi không ai có thể cầm tù nổi Cẩm Tú Tư tưởng người ta là một điều lầm lẫn lớn của nhà cầm quyền công chúa lại cười khẩy và gật đầu tôi biết lắm không phải tôi kể lè để yêu cầu Tướng Quân nghĩ lại nghĩa tình vợ chồng không tướng quân quyết liệt thì tôi cũng quyết liệt không kém tôi chỉ muốn Tướng Quân hiểu rằng tôi nhận tướng quân làm chồng là một cái nhục Cho tôi giờ này là giờ tôi được rửa nhục món và hứa Lợi gừng Mua tít bay vù vù khiến công chúa hoa cả mắt rồi cuộc đầu Gươm biến thành cuộc thi sức khỏe hệ ai không sai là phải đuối đi Quả nhiên công chúa yêu hơn nàng đã bắt đầu tha hồn hên tổng thừa thế đánh càng mạnh công chúa lùi dần lùi dần áp đến hiên tổng thấy mặt công chúa sáng ngoẹt nên càng đánh giữ nhưng công chúa nào phải vụng về đỡ được hết những miếng suýt nguy nhưng bỗng Tùng Chùn tay lại dưới ánh sáng ngọn đuốc chàng đã trông thấy cái bụng to của vợ chàng cảm động khi nghĩ đến Đứa Con Vô Tội Sắp thành hình nhưng vụt chàng lại hăng hái hơn trước là vì Tuy mắt chàng Vừa trông thấy cái bụng chửa thì tai chàng đã văng vẳng nghe thấy lời nói cuối cùng của Phùng quần thắng hay chết nước còn hay mất là tùy ở anh bởi vậy chàng hăng hái hơn trước chống Thành đã điểm 5 tiếng dồn dập sao trên trời lấp lánh như những con mắt của trời chứng dám hai tấm lòng hy sinh cho không gian trong bụi chim Đỗ quyền kêu Quốc Quốc không biết tự bao giờ giữa khoảng lặng lẽ tiếng gót chân nện xuống đất càng thêm rõ tiếng lưỡi sát chạm vào nhau càng kinh hồn công chúa vẫn yếu dần Tùng càng đánh sấn rồi đến khi tay công chúa khoa Gươm chậm Tùng nhảy giàu đến gần thì một mũi vào giữa ngực vợ công chúa ngã lăn không kịp kêu một tiếng Công Chúa chết Chương 21 Công Chúa chết không kịp kêu một tiếng Và ngay lúc công chúa ngã Tùng cũng lăn đùng ra đất chẳng khóc lóc giật mình bật mẩy ôm lấy thầy công chúa khóc nhưng bỗng đứng phát dậy mắt Ngây Dại nhìn chòng chọc vào thanh gươm mà cười khanh khách chàng đã phát điên chàng ngửa mặt lên trời cười ngặt cười nhẽo hết cơn cười chàng thở hổn hển rồi khóc chàng lại lăn ra đất ôm lấy công chúa sống học lên như con bò bị nhát búa vào đầu giống học lên như con bò bị Nhát đã vào đầu rồi Chàng im lặng nhìn cái bụng to của vợ và vụt chẳng đứng dậy qua Gươm chạy xung quanh cái cây xám hoạt rồi lại khóc rồi lại cười ngọn đuốc đã cháy đến đốt cuối cùng anh sang yếu dần rồi Tắt tí than còn lại có gió thổi Hồng lòe lên rồi tắt hẳn Tùng vẫn chạy quanh đây Vợ tay múa Gươm và lúc khóc lúc cười phía đông ở chân trời một sải mây đã hơi rõ màu trắng Bỗng có những tiếng kêu to nước và vợ nước trong lúc điên cuồng tổng vừa khua Gươm trên không vừa kêu thế rồi như bị một sức mạnh vô cùng chàng nhảy nhót chạy lăng xăng chỗ nọ chỗ kia mà vừa múa Gươm vừa gào nước vợ nước và phía đông ở chân trời một dải mây đã rõ màu trắng trong cổng thành một hồi trống điểm tan canh Tùng vẫn chạy tung tăng một mình hết chỗ nọ Đến cái bộ kia hai mắt như người mất hồn và miệng kêu không ngớt nước vọ bóng ở ngoài thành tiếng chuyên chống nổi lên hàng nghìn ngọn đuốc soi sáng rực những tiếng đập phá cổng gỗ thỉnh Thịnh và chẳng mấy chốc không biết từ khi nào đạo quân An Nam Ồ vào thành Sao Hỏa dầm rĩ họ Tiến mạnh như thác và đông như kiến Tùng vẫn chạy điên cuồng mua lưỡi Gươm lên không nước vợ quần An Nam ồ ạt tới cung vua không còn sức nào ngăn cản được tiếng trống thúc tiếng chiêng rục tiếng người họ những ngọn lửa đỏ nổi lềnh bềnh trong khoảng tối đen rồi chẳng mấy chốc ở phía hoàng cung có tiếng reo rẩy đất đến một lát lâu mới ngừng trên đỉnh tháp đã phất phới lá cờ màu vàng bay phần phật trước gió đồng thời Tùng Vẫn ngây dại kêu nước vợ thình lình một đội mấy người quân An Nam khám xét các ngả đi tới đấy thấy có kẻ mua Gươm và kêu những tiếng không có nghĩa lý họ cho là người điên hay một người nguy hiểm giả dạng nên họ Nghi bèn cầm giáo đâm một mũi chúng gáy tổng ngã gục sắp xuống thỏ phì và giãy dụa một lát rồi nằm yên lặng Chương 22 giữa sân rồng ở hoàng cung nước Chiêm thành đạt một chiếc quan tài bằng gỗ xẻ rồi để trên một án thư cao chiếc quan tài hai ngọn giáp vàng lửa đỏ và một đỉnh trầm ngổn ngụt khói xanh tạc Bay Thẳng lên trên cao xung quanh một vạn quân An Nam mà tang phục đừng theo hình vuông cạnh những ngọn giáo lưỡi sáng quắc Hùng Cường đứng trên ghế đưa mắt nhìn ba quân nhượng tuyến tràng đến đâu tiếng nói im đến đó rồi giữa khoảng yên lặng Hùng Tráng chàng cất tiếng anh em theo lời dặn cuối cùng của Trần chủ tướng quân ta đã toàn thắng nhưng vinh dự ấy chúng ta không được dự một phần nào đó là công của người nằm trong quan tài trước mặt chúng ta đây người nằm trước mặt chúng ta Đây là tướng Hoàng Tùng ngài đã kết hôn với công chúa Chiêm thành người thiếu phụ đã làm cho ta bao phen thất điên bát đào Nếu người thiếu phụ ấy còn sống thÌ một bạn anh em ta giờ này không còn lấy một người toàn tính mệnh mà Rồi nước An Nam ta cũng khó lòng mà giữ nguyên được bỏ cõi thế mà nay tình thế xoay hẳn lại ta không phải Giỏ mà giọt máu nước không mất một tấc đất chúng ta sẽ trở về quê hương làm ăn vui vẻ ở đồng ruộng nước ta sẽ thịnh vượng Sở dĩ ta được hưởng những sự may mắn vui vẻ vì công chúa Chiêm Thành đã chết mà công chúa là vì Hoàng Tướng Quân đã hy sinh cả vợ lẫn con chính tay ngài đã giết vợ ngay tức là giết công chúa có mang được 6 tháng vậy anh em Quỳ cả xuống để tỏ lòng biết ơn người đã hy sinh gia đình cho đất nước giống nòi nói đoạn Hùng Cường Chắp Tay Quỷ trước quan tài đầu gục nhìn xuống sân gạch một vạn quân sĩ cũng kính cẩn quỷ Theo Im lặng thiêng liêng ngọn gió hiu hiu làm cựa cầy những tấm cỏ giả xanh đỏ đương ủ rũ khói trầm lắt léo ngọn lửa sắp chập chờn im lặng oai hùng mặt trời đỏ ngầu tỏa ánh sáng le lói làm vàng thêm lá cờ lửa đường phần phật bay ngạo nghễ trên đỉnh tháp cao [âm nhạc]